ĐÌNH VÂN QUAN
(Di tích Lịch sử cấp thành phố)
Đình Vân Quan thuộc phường Đa Phúc, quận Dương Kinh, thành phố Hải Phòng. Nơi đây, hàm chứa nhiều giá trị lớn về lịch sử và truyền thống yêu nước qua các thời kỳ đấu tranh cách mạng của địa phương.
Theo ba sắc phong thời Nguyễn, đình Vân Quan thờ hai vị thần là: Thần Minh Quan Quốc chi thần và Long Linh chi thần. Đây là hai vị thần có công giúp đất nước, che chở cho nhân dân trong những năm chiến tranh. Năm 1972, chùa Thanh Vân xuống cấp, nhà chùa và nhân dân đã di dời hệ thống tượng phật từ chùa chuyển về đình. Từ đó đến nay, đình vừa thờ Thành hoàng làng, vừa là nơi đặt tượng thờ Phật. Ngoài ra, đình còn đặt bàn thờ đồng chí Phạm Văn Nhâm – Chủ tịch Ủy ban hành chính kháng chiến tỉnh Kiến An – người đã hoạt động cách mạng và hi sinh tại địa phương.
Theo tài liệu nghiên cứu tại di tích, đình Vân Quan được khởi dựng vào thời nhà Nguyễn (thế kỷ thứ XIX), sau đó được trùng tu lớn vào năm Thành Thái nguyên niên (1889) và năm Mậu Ngọ, niên hiệu Khải Định (1918). Dấu tích niên đại còn ghi lại trên câu đầu tại đình: “Hoàng Triều Khải Định Mậu Ngọ, quý đông cát nhật thụ trụ, thượng lương”, (tức là dựng trụ, đặt thượng lương vào năm Mậu Ngọ, niên hiệu Khải Định). Năm 2004, nhân dân xây dựng mới đình Vân Quan, nằm phía sau nền đình cũ. Đình hướng Đông Bắc, diện tích trên 2040 m2, kết cấu chữ đinh, kiểu tường hồi bít đốc, xây dựng bằng vật liệu xi măng, cốt thép.
Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, đình Vân Quan là một trong những căn cứ cách mạng quan trọng. Tại vị trí đình, Chủ tịch Ủy ban hành chính kháng chiến tỉnh Kiến An – Phạm Văn Nhâm đã từng hoạt động và hi sinh ở đây.
Đình là nơi gìn giữ những giá trị tinh thần tốt đẹp của dân tộc như: truyền thống uống nước nhớ nguồn, nơi sinh hoạt tín ngưỡng, văn hóa, thể thao,… của nhân dân địa phương. Đặc biệt, đình còn là nơi chứng kiến những sự kiện lịch sử cách mạng của thành phố trong công cuộc kháng chiến chống ngoại xâm.
Hiện nay, đình còn lưu giữ được một số di vật, cổ vật có giá trị như: Câu đối, đại tự, tượng…
Hằng năm, sinh hoạt văn hóa lễ hội truyền thống của đình làng diễn ra vào các ngày 4/2 và 21/12 - ngày Thánh sinh và Thánh hóa. Ngoài ra, ngày 15/8 cúng Hậu thần - ngày hi sinh của đồng chí Phạm Văn Nhâm cũng được nhân dân hành lễ. Sau phần lễ là phần hội, trong phần hội có tổ chức các trò chơi dân gian như: Chọi gà, đấu vật, đi cầu thùm, bắt vịt, ném trâu... Vào những ngày này, mọi người thường tụ hội về đây rất đông, cùng nhau sinh hoạt văn hóa tâm linh, ôn lại những truyền thống tốt đẹp của địa phương.
Ngày 23 tháng 01 năm 2013, Uỷ ban nhân dân thành phố ra quyết định số 200-QĐ/UBND công nhận đình Vân Quan, phường Đa Phúc, quận Dương Kinh là Di tích Lịch sử cấp thành phố.