Xã Kiến Thiết, huyện Tiên Lãng
(Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Pháp)
Kiến Thiết (tổng Hán Nam xưa), là một xã nằm ở phía Nam huyện Tiên Lãng - thành phố Hải Phòng, cách huyện lỵ 5km, có diện tích đất tự nhiên rộng hơn 12 km2, sông Thái Bình là tuyến giao thông thủy quan trọng, các trục đường liên tỉnh 354 và 25 đã góp phần nối liền Kiến Thiết với các xã trong huyện, các địa phương trong thành phố. Điều kiện tự nhiên về sông nước, đất đai, khí hậu tạo ra những thuận lợi cho người Kiến Thiết mở mang làng xã, xây dựng và bảo vệ quê hương.
Trước cách mạng tháng Tám năm 1945, giống như bao làng quê khác, nhân dân và các làng trong tổng Hán Nam chìm đắm trong đói nghèo do ách áp bức bóc lột của thực dân Pháp, phát xít Nhật và bọn phong kiến tay sai. Sau các cuộc đấu tranh vũ trang kháng Pháp cuối thế kỷ XIX, ngọn lửa căm thù bọn thực dân cướp nước và bọn phong kiến tay sai âm ỉ cháy trong lòng người dân Hán Nam. Năm 1929 huyện Tiên lãng đã có cơ sở của tổ chức Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội do đồng chí Nguyễn Văn Sơ phụ trách.
Trước những âm mưu, thủ đoạn xâm lược của thực dân Pháp, chính quyền và mặt trận Việt Minh xã hết sức chú trọng việc củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, xây dựng và phát triển lực lượng vũ trang, các đoàn thể cứu quốc, đẩy mạnh các hoạt động vận động đoàn viên, hội viên hăng hái tăng gia sản xuất, cùng các đội tự vệ cứu quốc ra sức luyện tập quân sự, vận động thanh niên tham gia tự vệ, xung phong đi Nam tiến, gia nhập vệ quốc đoàn. Ngày 12/6/1947, tại nhà bà Vũ Thị Tề (thường gọi là bà Quai- thôn Nam Tử) đã diễn ra Hội nghị thành lập chi bộ Đảng xã Kiến Thiết. Ngay sau khi thành lập, chi bộ đã lãnh đạo đẩy mạnh phong trào “Kháng chiến, kiến quốc” tích cực chuẩn bị cho kháng chiến lâu dài. Với tấm lòng yêu nước, hướng về kháng chiến, nhân dân trong xã hết lòng ủng hộ tiền, gạo cho Chính phủ. Dưới sự lãnh đạo của chi bộ, 80% số hộ gia đình đã mua công phiếu kháng chiến, mức cao nhất là 500 đồng, mức thấp nhất là 100 đồng. Phong trào “Hũ gạo nuôi quân” phát triển rộng khắp, hàng tháng toàn xã đã dành ra hàng tạ gạo đóng góp vào việc nuôi bộ đội. Tháng 12/1948, huyện Tiên Lãng thành lập Đại đội bộ đội địa phương mang tên Hùng Thắng, ra mắt tại chợ Chùa. Tại buổi lễ có Đại đội 25 bộ đội chủ lực tỉnh cùng tham dự. Chi bộ đã lãnh đạo nhân dân đem quà bánh, lương thực tới ủng hộ bộ đội chủ lực huyện, tỉnh. Từ đây toàn xã dấy lên phong trào các mẹ nhận đỡ đầu, nuôi các chiến sỹ bộ đội. Cũng từ phong trào này, toàn xã động viên thanh niên hăng hái ghi tên tòng quân giết giặc. Hàng chục thanh niên xã vinh dự được lên đường đánh giặc.
Tháng 12/1948, Liên tỉnh Hải-Kiến lại tách thành tỉnh Kiến An và thành phố Hải Phòng, cơ quan tỉnh ủy và một số ngành giới của tỉnh Kiến An đóng tại xã Kiến Thiết, được nhân dân nhiệt tình giúp đỡ và bảo vệ an toàn. Mặt trận Việt minh xã, lực lượng dân quân du kích xã cùng các ngành, giới đã vận động nhân dân vỡ hoang và ủng hộ toàn bộ số thóc thu hoạch được cho Tỉnh ủy Kiến An, Đại đội 25 và Đại đội Hùng Thắng. Song song với các phong trào trên, lực lượng dân quân du kích xã tiếp tục củng cố, huấn luyện kỹ thuật chiến đấu. Chủ trương tiêu thổ kháng chiến được thực hiện nghiêm túc. Sau khi được lệnh của huyện, chỉ trong mấy ngày, lực lượng dân quân du kích cùng nhân dân các làng đã phá nát đoạn đường 25 từ đò Đăng đến cánh đồng Chua. Nhân dân các làng tự nguyện phá dỡ đình chùa, các nhà to trong xã để khi địch đến không có chỗ để đóng quân. Thực hiện chủ trương của Huyện, xã tiến hành xây dựng làng chiến đấu kiểu mẫu tại An Tử Hạ (Nam Tử). Suốt một tháng liền, 6 Đại đội dân quân của 5 thôn tập trung xây dựng làng chiến đấu.
Sau thất bại của cuộc tấn công lên Việt Bắc - Thu đông 1947, chiến lược “Đánh nhanh, thắng nhanh” của thực dân Pháp hoàn toàn bị phá sản, kẻ thù buộc phải chuyển sang đánh lâu dài. Chi bộ Đảng xác định nhiệm vụ tiếp tục củng cố lực lượng dân quân du kích phối hợp cùng bộ đội tiêu diệt, hoặc độc lập tác chiến khi đã nắm chắc phần thắng và thường xuyên quấy rối không để địch rảnh tay hành động. Từ ngày 28/8 đến ngày 19/9/1953, qua hơn hai mươi trận chiến đấu, có ngày du kích xã phối hợp liên hoàn đánh địch ba bốn trận liền. Trên địa bàn xã Kiến Thiết, dân quân du kích xã tiêu diệt 96 tên địch, hầu hết là lính Âu Phi, bắt sống 5 tên, làm bị thương nhiều tên, thu nhiều vũ khí và quân trang, quân dụng. Riêng lực lượng du kích xã trong các trận độc lập tác chiến đã diệt 25 tên, thu nhiều vũ khí, đạn dược. Kết thúc trận phá càn, dân quân du kích xã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Chiến sỹ hạng Hai, Bộ Quốc phòng tặng Huân chương kháng chiến hạng Hai; nhiều cán bộ, đảng viên, dân quân du kích và nhân dân được Nhà nước tặng thưởng Huân, Huy chương các loại.
Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, xã thành lập 01 tiểu đội dân quân tham gia vào đơn vị thường trực bắn máy bay của huyện. Với việc làm tốt công tác phòng không nhân dân, chiến đấu và sẵn sàng chiến đấu, Kiến Thiết vừa góp phần vào chiến công chung bắn rơi máy bay của quân và dân toàn huyện, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do bom Mỹ gây ra, vừa góp phần bảo đảm giao thông thông suốt.
Những năm 1965- 1975, Kiến Thiết có điều kiện thuận lợi chi viện lớn cho chiến trường miền Nam với khẩu hiệu “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”. Hàng năm Kiến Thiết làm nghĩa vụ lương thực cho Nhà nước từ 350 đến 400 tấn thóc, bán theo giá nghĩa vụ từ 300 đến 500 tấn cói, từ 40 đến 50 tấn thuốc lào, từ 5 đến 6 tấn thịt lợn. Phong trào tòng quân giết giặc cũng phát triển sôi nổi, bình quân hàng năm xã có từ 70 đến 80 thanh niên lên đường nhập ngũ.
Năm 2005, nhân dân và lực lượng vũ trang xã Kiến Thiết vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân vì đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống Pháp (Quyết định số 497/QĐ-CTN ngày 23/5/2005).