CHÙA CẨM LA
(Di tích Lịch sử cấp thành phố)
Di tích chùa Cẩm La - tên chữ là “ Phúc Hưng tự” - thuộc thôn Cẩm La, xã Tự Cường, huyện Tiên Lãng. Chùa nằm ngay ở đầu làng, đường đi đến chùa thuận lợi qua hệ thống đường giao thông trục xã và trục thôn.
Chùa Cẩm La xưa là một cổ tích danh lam, được khởi dựng ít nhất vào thời Mạc, thế kỉ XVI. Theo các vị cao niên trong làng cho biết: năm 1927 là lần trung tu chùa Cẩm La lớn cuối cùng. Chùa xưa làm bằng gỗ tứ thiết, cấu trúc mặt bằng chữ đinh, gồm năm gian tiền điện và ba gian thượng điện; nhìn về hướng Tây Nam, hướng quẻ Khôn bát quái, thể hiện sự chắc chắn, vững bền. Ngoài Phật điện, chùa Cẩm La còn có nhà tổ bằng gỗ năm gian, cổng tam quan kiêm gác chuông. Chuông thuộc loại đại hồng chung nặng tới 300 kg. Đất đai khuôn viên rộng rãi có nhiều cây cổ thụ rậm rạp. Chùa Cẩm La nằm cách sông Văn Úc không xa - khoảng 500m. Xung quanh chùa có hàng rào tre, trong khuôn viên chùa có hai giếng nước lớn để dân làng dùng làm nước ăn. Với địa thế thuận lợi nên chùa Cẩm La đã trở thành một địa điểm hoạt động kháng chiến chống Pháp, một đầu mối giao thông, địa điểm trú lánh của lực lượng kháng chiến huyện An Lão. Ngay từ năm 1946, chùa Cẩm La đã được sử dụng làm địa điểm tập kết, trung chuyển thương bệnh binh từ mặt trận trong và ven thành phố ra các làng bên như Mỹ Khê để cứu chữa rồi sau đó chuyển về vùng tự do tỉnh Thái Bình. Chùa đã ủng hộ quả chuông đồng nặng 300 kg để đúc vũ khí phục vụ kháng chiến. Giai đoạn năm 1949-1953 chùa là một trong những địa điểm che giấu, nuôi dưỡng cán bộ của cơ quan Tỉnh ủy Kiến An.
Trải qua chiến tranh và thăng trầm của lịch sử, chùa Cẩm La bị hủy nát. Cho đến năm 1982, nhân dân địa phương xây dựng lại và tiếp tục sửa sang lại chùa vào năm 2009 bằng vật liệu hiện đại có quy mô kích thước lớn, khang trang đẹp đẽ như ngày nay.
Các đồ thờ tự cũng bị hỏng và mất mát nhiều, song chùa vẫn còn lưu giữ được hai tấm bia đá xanh kiểu bia dẹt khắc chữ bốn mặt đều là bia hậu Phật, ghi những người công đức tiền, ruộng để ủng hộ chùa trong việc trùng tu, tôn tạo; niên đại niên hiệu vua Chính Hòa, cuối thế kỉ XVII và niên đại niên hiệu Minh Mạng, đầu thế kỉ 19.
Vào ngày 15 tháng 10 hằng năm, nhân dân tổ chức hội chùa, khôi phục lại từng bước những nét sinh hoạt văn hóa truyền thống của địa phương tại ngôi chùa làng. Ngoài các dịp lễ tết lớn, vào các ngày sóc vọng, tết âm lịch nhân dân trong và ngoại địa phương đến dâng hương lễ Phật, tu tâm, dưỡng tính, tụng kinh, niệm Phật. Góp phần tích cực trong xây dựng làng văn hóa tại quê hương.
Chùa Cẩm La đã được Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng xếp hạng Di tích Lịch sử cấp thành phố (Quyết định số 1446/QĐ-UBND ngày 05/9/2012).