Đảng bộ Đảng cộng sản Việt Nam thành phố Hải
Phòng (nay là Đảng bộ thành phố Hải Phòng)
được thành lập tháng 4/1930. Trải
qua 95 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của
Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng bộ thành phố Hải Phòng đã không ngừng lớn mạnh,
phát huy truyền thống kiên cường bất khuất, trung dũng, quyết thắng, lập nên
nhiều thành tích to lớn trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc và trong công
cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, xây dựng thành phố Hải Phòng ngày càng giàu đẹp,
văn minh, hiện đại.
1. Bối cảnh lịch sử
và sự ra đời tổ chức Đảng Cộng sản tại Hải Phòng
Cuối thế kỷ XIX, đầu
thế kỷ XX, Hải Phòng đã nhanh chóng trở thành một đô thị - cảng biển quan trọng
bậc nhất ở miền Bắc Việt Nam. Quá trình đô thị hóa cưỡng bức phục vụ mục tiêu
khai thác thuộc địa của thực dân Pháp đã làm xuất hiện tại Hải Phòng một đội
ngũ công nhân, tiểu thương và tầng lớp thị dân mới, đồng thời đẩy mâu thuẫn dân
tộc và giai cấp ở Hải Phòng phát triển ngày càng gay gắt.
Với vị trí địa chính
trị trọng yếu, Hải Phòng vừa là đầu mối kinh tế, quân sự, vừa là nơi tập trung
các lực lượng sản xuất mới, đồng thời cũng là nơi các phong trào yêu nước,
phong trào công nhân phát triển mạnh mẽ. Đầu thập niên 1920, các tổ chức cách
mạng tiền thân như Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên đã dần hình thành cơ sở ở
Hải Phòng. Những trí thức yêu nước, công nhân giác ngộ cách mạng, học sinh,
tiểu thương đã trở thành lực lượng nòng cốt cho phong trào đấu tranh cách mạng
tại thành phố.
Đầu tháng 4/1929, dưới sự lãnh đạo của đồng chí Nguyễn Đức Cảnh,
chi bộ cộng sản đầu tiên ở Hải Phòng được thành lập, gồm 03 đồng chí: Hoàng Văn
Đoài (tức Ninh), Nguyễn Hữu Cần (tức Phi Vân) và Nguyễn Đức Cảnh. Cuối tháng
4/1929, chi bộ kết nạp Lương Khánh Thiện. Chi bộ thông qua Tỉnh bộ “Thanh niên”
để lãnh đạo phong trào cách mạng thành phố. Sau đó tiếp tục phát triển thêm các
chi bộ tại các nhà máy: Xi măng, Cảng, Bột bếp, Bưu Điện, Đình Vũ, Carong –
SARIC, Rôbe – Stai, Máy Tơ – Chai – Bát – Điện Cửa Cấm, Sôva – Quảng Thái Long
– Bách nghệ, Máy Gạch – Máy gạo – Phốt Phát, Hãng dầu Stăngđa – Pháp Á, Nhà trường,
Hãng buôn, Nhà in Viễn Đông...
Tháng 4/1930, sau Hội
nghị thành lập Đảng tại Hương Cảng (Trung Quốc), đồng chí Nguyễn Đức Cảnh về
nước thực hiện Nghị quyết của Hội nghị thành lập Đảng đã chuyển Đảng bộ Đông
Dương Cộng sản Đảng Hải Phòng thành Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam do đồng chí
Nguyễn Đức Cảnh làm Bí thư. Số đảng viên và hệ thống tổ chức Đảng vẫn giữ
nguyên như cũ gồm trên 100 đảng viên và 14 chi bộ - Cơ quan lãnh đạo trực tiếp
phong trào cách mạng trong toàn thành phố.
Từ khi ra đời, tổ
chức Đảng ở Hải Phòng đã lãnh đạo phong trào công nhân bãi công, phong trào học
sinh, phong trào đấu tranh đòi quyền dân sinh, dân chủ, góp phần quan trọng vào
việc hình thành mặt trận đấu tranh thống nhất của các tầng lớp nhân dân Hải
Phòng. Tiêu biểu như các cuộc đấu tranh tại nhà máy Xi măng, nhà máy Sợi, cảng
Hải Phòng những năm 1929 - 1930 đã làm rung chuyển bộ máy cai trị của thực dân
Pháp, khẳng định vai trò lãnh đạo cách mạng của tổ chức Đảng ở Hải Phòng. Cũng
trong quá trình hoạt động, Đảng bộ thành phố đã tuyên truyền, vận động, phát
hiện, huấn luyện và đào tạo được nhiều cán bộ lãnh đạo xuất sắc, dày dạn kinh
nghiệm đấu tranh, trở thành hạt nhân nòng cốt cho phong trào cách mạng thành
phố sau này, như: Nguyễn Đức Cảnh, Tô Hiệu, Nguyễn Lương Bằng, Lương Khánh
Thiện, Nguyễn Hữu Phú…
2. Đảng bộ thành phố
Hải Phòng trong cao trào cách mạng giải phóng dân tộc (1930 – 1945)
Sau phong trào Xô
viết Nghệ Tĩnh (1930–1931) bị đàn áp, nhiều tổ chức Đảng ở Hải Phòng cũng bị
tổn thất nặng nề. Các cơ sở công nhân, thanh niên, nông dân cứu quốc ở thành
phố phần lớn bị thực dân Pháp phát hiện, triệt phá. Tuy nhiên, với ý chí kiên
cường, các cán bộ đảng viên còn lại đã nhanh chóng khôi phục lại cơ sở. Đặc
biệt từ năm 1936, trong bối cảnh Mặt trận Nhân dân Pháp thắng cử và thi hành
một số chính sách “nới tay” ở Đông Dương, phong trào cách mạng ở Hải Phòng phát
triển mạnh mẽ trở lại. Các chi bộ, tổ chức công khai dưới hình thức “Hội tương
tế”, “Hội ái hữu”, “Hội truyền bá Quốc ngữ”… được lập ra, tạo thế trận rộng khắp
trong công nhân, tiểu thương, trí thức.
Giai đoạn 1936 –
1939, phong trào đòi dân sinh, dân chủ ở Hải Phòng giai đoạn này diễn ra sôi
nổi, với các hình thức đấu tranh đa dạng như mít tinh, biểu tình... Nhiều cuộc
đình công lớn xảy ra tại Nhà máy Xi măng, Công ty Nước, Xưởng Máy Hải Phòng,
bến cảng, nhà máy Sợi, giành thắng lợi từng bước về tăng lương, giảm giờ làm,
cải thiện điều kiện sinh sống cho công nhân. Đảng bộ Hải Phòng đã trực tiếp
lãnh đạo phong trào, vận động Nhân dân tham gia bầu cử Hội đồng Thành phố, đòi
quyền tự do báo chí, lập hội, hội họp. Phong trào dân chủ 1936–1939 không chỉ
làm hồi sinh sinh khí cách mạng ở Hải Phòng mà còn góp phần bồi dưỡng đội ngũ
cán bộ, đảng viên, rèn luyện kinh nghiệm đấu tranh, chuẩn bị cho các giai đoạn
cách mạng tiếp theo.
Năm 1939, Chiến tranh
thế giới thứ hai bùng nổ, tình hình thế giới và trong nước chuyển biến phức
tạp. Thực dân Pháp thi hành chính sách đàn áp khốc liệt phong trào cách mạng.
Nhiều cán bộ lãnh đạo ở Hải Phòng bị bắt, phong trào tạm thời lắng xuống. Tuy
nhiên, dưới sự chỉ đạo của Trung ương, đầu năm 1940, Xứ ủy Bắc Kỳ thành lập Ban
Cán sự đảng liên tỉnh B, tổ chức Đảng ở Hải Phòng nhanh chóng chuyển hướng hoạt
động, duy trì lực lượng bí mật, xây dựng cơ sở cách mạng trong công nhân, nông
dân, học sinh, trí thức yêu nước.
Năm 1941, Mặt trận
Việt Minh được thành lập, mở ra một thời kỳ mới cho phong trào cách mạng Hải
Phòng. Các tổ chức cứu quốc lần lượt ra đời: Công nhân cứu quốc, Thanh niên cứu
quốc, Phụ nữ cứu quốc… Những cơ sở cách mạng được khôi phục và phát triển ở nội
thành, ngoại thành, đặc biệt ở các vùng Thượng Lý, An Dương, Kiến An, Thủy
Nguyên, Vĩnh Bảo…
Ngày 9/3/1945, Nhật
đảo chính Pháp, nhận định thời cơ cách mạng đã đến, Hải Phòng – Kiến An đã chủ
động chuẩn bị lực lượng, vũ trang tuyên truyền, huấn luyện quần chúng để chuẩn
bị cho khởi nghĩa giành chính quyền. Ngày 15/8/1945, Nhật đầu hàng quân Đồng
Minh. Ngày 23/8/1945, khởi nghĩa giành chính quyền trong Cách mạng tháng
Tám ở Hải Phòng - Kiến An nổ ra
nổ ra mau lẹ, phong phú, đang dạng và sáng tạo. Từ làng xã đến tỉnh lỵ,
từ nội thành đến ngoại thành, quần chúng cách mạng bằng sự sáng tạo và sức mạnh
phi thường đã đập tan bộ máy chính quyền địch, thành lập chính quyền cách mạng
dân chủ nhân dân. Cơ quan chính quyền
tay sai ở Hải Phòng – Kiến An bị lật đổ. Ủy ban Cách mạng Lâm thời thành phố
được thành lập, chấm dứt ách thống trị của thực dân, phát xít.
Thành công của Tổng
khởi nghĩa tháng 8/1945 ở Hải Phòng – Kiến An là kết quả trực tiếp của quá
trình xây dựng lực lượng cách mạng bền bỉ, kiên cường của Đảng bộ Hải Phòng và
Kiến An, thể hiện bản lĩnh, trí tuệ và khả năng lãnh đạo sáng suốt của các cán
bộ, đảng viên liên tỉnh Hải Phòng – Kiến An; sự đoàn kết và tinh thần yêu nước
của các tầng lớp nhân dân Hải Phòng – Kiến An, cùng với Nhân dân cả nước mở ra
một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội ở
Việt Nam.
3. Xây dựng, củng cố
chính quyền cách mạng và kháng chiến chống thực dân Pháp (1945 – 1954)
Sau ngày tổng khởi
nghĩa tháng 8/1945 thành công, Hải Phòng trở thành một trong những trung tâm
trọng yếu về chính trị, kinh tế, quân sự của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa non
trẻ. Chính quyền cách mạng tại Hải Phòng đối mặt với muôn vàn khó khăn từ sự uy
hiếp từ quân đội Tưởng Giới Thạch, quân đội Pháp núp dưới danh nghĩa quân Đồng
minh, lực lượng phản cách mạng nổi lên lũng đoạn, đời sống Nhân dân gặp nhiều
khó khăn. Đảng bộ Hải Phòng đã kịp thời lãnh đạo củng cố chính quyền, phát động
phong trào “chống đói, chống dốt, chống giặc ngoại xâm”; tổ chức thành công
cuộc bầu cử Quốc hội khóa I (6/01/1946); thực hiện cải cách hành chính, cải tổ
lực lượng tự vệ thành Vệ quốc đoàn địa phương; xây dựng các tổ chức cứu quốc,
nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng. Hải Phòng đã nhanh chóng trở thành hậu
phương vững chắc, chuẩn bị tinh thần và lực lượng bước vào cuộc kháng chiến
chống thực dân Pháp xâm lược.
Ngày
20/11/1946, quân Pháp nổ súng đánh chiếm Hải Phòng, chúng đồng loạt tấn công
Nhà hát lớn, ngân hàng, nhà máy điện, nhà máy nước… cuộc chiến đấu diễn ra vô cùng quyết liệt. Lực lượng
vũ trang và Nhân dân Hải Phòng dưới sự chỉ đạo của Đảng bộ thành phố, các lực
lượng tham gia cách mạng non trẻ tại Hải Phòng đã dựng những chiến lũy bằng
giường, tủ, bàn ghế với những vũ khí thô sơ kiên cường giữ từng góc phố, khu
nhà, làm tiêu hao sinh lực địch, tạo điều kiện cho lực lượng cách mạng rút lui
bảo toàn lực lượng. Đây được xác định là một trong những trận đánh đầu tiên
trong cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp với quyết tâm “thà hy sinh
tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ” của Nhân dân
Việt Nam. Sau những ngày chiến đấu anh dũng, căn cứ tình hình thực tiễn, lực
lượng vũ trang và cán bộ thành phố rút ra ngoại thành và tỉnh Kiến An, chuyển
hướng sang cuộc chiến đấu lâu dài với địch.
Trên vùng địch tạm
chiếm, Đảng bộ Hải Phòng và Kiến An kiên trì lãnh đạo phong trào đấu tranh
chính trị, giữ vững phong trào cơ sở trong lòng địch. Các đội vũ trang tuyên
truyền, các tổ chức Thanh niên cứu quốc, Công nhân cứu quốc, Phụ nữ cứu quốc...
hoạt động mạnh mẽ trong nội thành, vừa tuyên truyền vận động nhân dân, vừa tổ
chức phá hoại hậu phương địch. Tại vùng tự do (ngoại thành), Đảng bộ Hải Phòng
và Kiến An tập trung xây dựng căn cứ địa cách mạng, tổ chức chiến tranh du kích
rộng khắp ở An Dương, An Lão, Vĩnh Bảo, Thủy Nguyên, Tiên Lãng... Các cuộc đấu
tranh vũ trang và chính trị liên tục làm tiêu hao sinh lực địch, hỗ trợ đắc lực
cho chiến trường chính Bắc Bộ. Đặc biệt, phong trào “Phá tề diệt ác”, “Bám đất
bám dân” phát triển mạnh mẽ, góp phần từng bước giành dân, giữ đất, làm cho bộ
máy tay sai của địch ngày càng suy yếu.
Chiến thắng trong
chiến dịch Đông – Xuân 1953–1954 và đặc biệt là Chiến thắng Điện Biên Phủ đã
buộc thực dân Pháp phải ký Hiệp định Giơ-ne-vơ (21/7/1954), chấm dứt chiến
tranh xâm lược ở Đông Dương. Theo Hiệp định, thực dân Pháp phải rút khỏi miền
Bắc, trong đó có Hải Phòng. Tuy nhiên, Pháp tìm cách trì hoãn việc bàn giao. Dưới
sự lãnh đạo của Đảng bộ Hải Phòng, Nhân dân thành phố kiên quyết đấu tranh buộc
địch phải thi hành Hiệp định, đồng thời tích cực chuẩn bị cho việc tiếp quản,
khôi phục kinh tế, ổn định đời sống Nhân dân.
Ngày 13/5/1955, quân
ta tiến vào tiếp quản thành phố - Hải Phòng giải phóng, kết thúc 9 năm kháng
chiến anh dũng của quân và Nhân dân thành phố Cảng kiên cường. Thắng lợi đó ghi
dấu ấn đậm nét vai trò lãnh đạo tài tình của Đảng bộ Hải Phòng – một Đảng bộ
được tôi luyện qua đấu tranh sinh tử, xứng đáng với truyền thống “trung dũng,
quyết thắng” của thành phố.
4. Tiếp quản thành
phố, khôi phục kinh tế – xã hội và chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của đế
quốc Mỹ (1955 – 2975)
Ngay sau ngày
13/5/1955, Hải Phòng hoàn toàn giải phóng, Đảng bộ thành phố đã tập trung lãnh
đạo nhiệm vụ trước mắt: Tiếp quản thành phố, ổn định tình hình an ninh, trật
tự, khôi phục sản xuất, chỉnh đốn tổ chức bộ máy chính quyền cách mạng. Trong
bối cảnh hậu chiến đầy khó khăn, Đảng bộ đã chỉ đạo các cấp, các ngành khẩn
trương tiếp nhận cơ sở vật chất, tổ chức lại đời sống Nhân dân, phục hồi các
hoạt động kinh tế, thương mại, dịch vụ. Hàng loạt công trình, nhà máy, bến cảng
bị chiến tranh tàn phá được khôi phục hoạt động: Cảng Hải Phòng, Nhà máy Xi
măng, Nhà máy Sợi, Nhà máy Cơ khí Duyên Hải, hệ thống đường bộ, đường sắt... Ngày
26/11/1962, Quốc hội ban hành nghị quyết sáp nhập toàn bộ địa giới hành chính
của tỉnh Kiến An vào thành phố Hải Phòng. Thành phố Hải Phòng trở thành một đơn
vị hành chính mở rộng, bao gồm cả nội thành cũ và toàn bộ vùng nông thôn của
tỉnh Kiến An. Hải Phòng nhanh chóng trở thành trung tâm công nghiệp, thương mại,
cảng biển, đầu mối giao thông – quân sự quan trọng của miền Bắc, đóng vai trò
cửa ngõ giao lưu với nước ngoài.
Giai đoạn 1955–1965,
dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng bộ thành phố, Hải Phòng thực hiện thành
công nhiệm vụ cải tạo xã hội chủ nghĩa trong công thương nghiệp tư bản tư
doanh, cải cách ruộng đất, xây dựng hợp tác xã nông nghiệp. Kinh tế thành phố
dần chuyển sang nền sản xuất xã hội chủ nghĩa: công nghiệp – thương nghiệp quốc
doanh phát triển, nông thôn bước đầu xây dựng hợp tác hóa. Đảng bộ đặc biệt chú
trọng công tác giáo dục, y tế, văn hóa, xã hội: tỷ lệ mù chữ giảm mạnh, số
lượng học sinh phổ thông tăng nhanh, hệ thống bệnh viện, trạm xá được mở rộng;
các phong trào “Người tốt, việc tốt”, “Luyện tay nghề, thi thợ giỏi” phát triển
sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân. Hải Phòng thực sự khởi sắc, trở thành một
trong những thành phố công nghiệp quan trọng nhất của miền Bắc xã hội chủ
nghĩa.
Năm 1965, đế quốc Mỹ
tiến hành chiến tranh phá hoại miền Bắc Việt Nam, tập trung đánh phá các trung
tâm đầu mối giao thông, công nghiệp, cảng biển – trong đó Hải Phòng là mục tiêu
trọng yếu. Dưới sự lãnh đạo của Thành ủy Hải Phòng, quân và dân thành phố đã
phát huy cao độ tinh thần “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, xây dựng thế trận
phòng không nhân dân vững chắc, kiên cường đánh trả các cuộc tập kích bằng
không quân, hải quân Mỹ. Các phong trào thi đua “Tay cày tay súng”, “Mỗi người
dân là một chiến sĩ phòng không”, “Tiếng hát át tiếng bom” phát triển sâu rộng;
các tổ đội tự vệ chiến đấu, lực lượng thanh niên xung phong, dân quân du kích
phối hợp cùng bộ đội chủ lực bảo vệ từng xóm làng, nhà máy, bến cảng. Bất chấp
bom đạn, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp không ngừng được duy trì; cảng Hải Phòng
vẫn tiếp nhận tàu bè quốc tế, đảm bảo vận chuyển hàng hóa chi viện cho tiền
tuyến lớn miền Nam.
Trong suốt những năm
chiến tranh phá hoại và chiến tranh bảo vệ miền Bắc, Hải Phòng vừa là hậu
phương lớn, vừa là tiền tuyến, kiên cường chống địch, vững vàng sản xuất và
chiến đấu. Đảng bộ Hải Phòng đã lãnh đạo Nhân dân thành phố hoàn thành xuất sắc
nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao phó: bảo vệ vững chắc địa bàn chiến lược;
duy trì, phát triển sản xuất phục vụ chiến trường; đào tạo, cung cấp hàng chục
ngàn cán bộ, chiến sĩ cho các đơn vị chủ lực, chi viện cho chiến trường miền
Nam, làm nên Đại thắng mùa Xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất
đất nước, mở ra kỷ nguyên mới – kỷ nguyên độc lập, cả nước tiến lên Chủ nghĩa
xã hội.
5. Khắc phục hậu quả
chiến tranh, vững bước đi lên Chủ nghĩa xã hội
Sau ngày đất nước
thống nhất, Hải Phòng đối mặt với vô vàn khó khăn: hạ tầng kinh tế kỹ thuật bị
tàn phá, hệ thống giao thông vận tải, công nghiệp, thương mại suy yếu; hậu quả
nặng nề do chiến tranh để lại. Đảng bộ thành phố đã lãnh đạo Nhân dân nhanh
chóng ổn định tình hình, tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm: phục hồi sản
xuất công – nông nghiệp, khôi phục hoạt động thương cảng, từng bước xây dựng
thành phố trở thành trung tâm công nghiệp, cảng biển, thương mại, dịch vụ lớn
của cả nước. Mặc dù gặp nhiều trở ngại do cơ chế bao cấp, chiến tranh biên giới
phía Bắc (1979), khủng hoảng kinh tế thế giới, Hải Phòng vẫn giữ vững ổn định
chính trị - xã hội, bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, hải đảo.
Đại hội VI của Đảng
(1986) mở ra thời kỳ đổi mới toàn diện đất nước. Đảng bộ thành phố Hải Phòng đã
chủ động, sáng tạo triển khai đường lối đổi mới, từng bước tháo gỡ cơ chế quan
liêu bao cấp, khuyến khích phát triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, mở
rộng quan hệ đối ngoại. Nhiều mô hình sản xuất, kinh doanh mới được triển khai:
giao khoán sản phẩm trong nông nghiệp, phát triển các khu chế xuất, khu công
nghiệp; thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào các ngành công nghiệp, thương
mại, dịch vụ, giao thông vận tải, du lịch. Thành phố đẩy mạnh chương trình xây
dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - kỹ thuật; khôi phục, nâng cấp cảng Hải Phòng;
xây dựng các cầu vượt sông (Cầu Bính, Cầu Rào, Cầu Khuể); mở rộng sân bay Cát
Bi; cải tạo hệ thống giao thông nội đô và liên tỉnh. Kinh tế thành phố có bước
phát triển vượt bậc, đời sống nhân dân từng bước được cải thiện rõ rệt.
Triển
khai công cuộc đổi mới trong bối cảnh có nhiều khó khăn, Đảng bộ thành phố Hải
Phòng tiếp tục phát huy truyền thống năng động, sáng tạo, không chịu khuất phục
trước khó khăn, thách thức và đã có những bước phát triển vượt bậc cả về quy
mô, tầm vóc, diện mạo, mà theo Tổng Bí thư Tô Lâm “Hải Phòng đã đạt được những
thành tựu mà nhiều địa phương khác chưa làm được khi cùng chung một bối cảnh và
thể chế”:
Năng lực dự báo, hoạch định chủ
trương, đề ra quyết sách của Thành ủy được nâng lên rõ rệt. Luôn thể hiện tính
vượt trội trong phát hiện những vấn đề đặt ra từ thực tiễn, đề ra và đề xuất với
Đảng triển khai các chủ trương, giải pháp có tính đột phá trong hầu khắp các
lĩnh vực: từ quyết tâm xóa bỏ cơ
chế bao cấp đã đề xuất và được Bộ Chính trị cho thí điểm đổi mới một bước cơ chế quản lý kinh tế; chỉ đạo thực hiện
khoán ruộng tới hộ xã viên - tiền đề cho đổi mới tư duy lãnh đạo kinh tế của Đảng
trên lĩnh vực nông nghiệp; đến phương châm thực hiện dân chủ ở cơ sở “Dân biết,
dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, giám sát” và gần đây hoàn thiện thành tố “dân
thụ hưởng”. Điểm nổi bật rõ nhất thể hiện sự đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng
bộ thành phố trong khoảng hai mươi năm trở lại đây, đó là việc chủ động đề xuất,
tham mưu và phối hợp tham mưu giúp Bộ Chính trị ban hành các nghị quyết chuyên
đề, định hướng chiến lược cho sự phát triển của Hải Phòng đến năm 2045.
Đảng
bộ thành phố tiếp tục lớn mạnh và trưởng thành, tính đến ngày 31/12/2024, tổng
số đảng viên toàn Đảng bộ là 130.502. Tinh thần đoàn kết, thống nhất, nguyên
tắc tập trung dân chủ được phát huy, lan tỏa trong toàn Đảng bộ và hệ thống
chính trị. Các mặt công tác xây dựng Đảng có nhiều hiệu quả, thực chất hơn,
điểm nhấn là công tác lãnh đạo, giao nhiệm vụ có nhiều đổi mới, theo phương
châm “rõ việc, rõ người, rõ nguồn lực, rõ tiến độ, rõ trách nhiệm”, đặc biệt là
cá thể hóa trách nhiệm cá nhân đã phát huy hiệu quả, góp phần quan trọng làm
nền tảng cho thành công chung của cả thành phố.
Quy mô nền kinh tế năm
2024 đạt 445.995 tỷ đồng, gấp
5,16 lần năm 2010, đứng thứ năm cả nước; là địa phương duy
nhất duy trì tăng trưởng ở mức 2 con số trong 10 năm liên tiếp, với tốc độ tăng
trưởng năm 2024 đạt 11,01%, cao hơn khoảng 1,55 lần so với bình quân chung cả
nước. Thu ngân sách nhà nước
trên địa bàn tăng nhanh, năm 2024 đạt 109.387,6 tỷ đồng gấp 6,5 lần năm 2010,
gấp gần 365 lần năm 1991. Huy động vốn
đầu tư phát triển tăng đột phá, giai đoạn 2021 - 2024 đạt 759.263,4 tỷ đồng, bằng
3,73 lần giai đoạn 2011 - 2015 (203.604,03 tỷ đồng) và 1,45 lần giai đoạn 2016
- 2020 (523.270,31 tỷ đồng).
Công tác bảo tồn, sưu tầm và phát huy các giá trị
di sản văn hóa thu được các kết quả quan trọng. Đến năm 2024, toàn thành phố
có 555 di tích được xếp hạng các cấp; có 02 di sản văn hóa phi vật thể (Di sản Ca trù, ghi danh năm 2009; Di
sản Thực hành tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam phủ của người Việt, ghi
danh năm 2016); Di sản Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà được
UNESCO ghi danh là di sản thiên nhiên thế giới vào năm 2023; 05 di
tích quốc gia đặc biệt, 121 di tích cấp quốc gia, 434 di tích cấp thành phố
và 12 di sản văn hoá được đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc
gia; 22 cổ vật được công nhận là bảo vật quốc gia… Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời
sống văn hoá” được đẩy mạnh, góp phần xây dựng môi trường văn hóa thành phố
lành mạnh, văn minh, hiện đại.
Công tác giáo dục đào tạo của thành phố phát triển khá toàn diện, chất lượng
được nâng lên. Là một trong
những địa phương dẫn đầu cả nước trong các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, quốc
tế, là địa phương có 25 năm liên tục có học sinh đạt huy chương trong
các kỳ thi quốc tế; thường
xuyên đứng trong Top 10 địa phương có điểm thi tốt nghiệp THPT cao nhất cả nước. Quy mô giáo dục tiếp tục ổn định, vững
chắc cả về cơ cấu, loại hình trường lớp, cơ sở vật chất được tăng cường.
Đến năm 2024, 100% quận, huyện đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm
non cho trẻ 5 tuổi; phổ cập giáo dục THCS mức độ 3; phổ cập trung học và nghề
theo 02 tiêu chí tỷ lệ huy động và hiệu quả; duy trì phổ cập xóa mù chữ mức độ
2. Tỷ lệ
lao động qua đào tạo tăng dần qua các năm, lao động có chứng chỉ từ 3 tháng
trở lên năm 2024 đạt 39%.
Đẩy mạnh công tác
bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ, thể chất của người dân. Số giường bệnh trên một vạn dân tăng từ
21,9 năm 2010 lên 45,9 năm 2024, cao hơn bình quân chung cả nước (42 giường). Số
bác sỹ trên một vạn dân tăng từ 7,2 năm 2010 lên 15,27 năm 2024, cao hơn bình
quân chung cả nước (14 bác sĩ). Tỷ lệ dân số tham gia BHYT tăng từ 88,41% năm
2019 lên 94,1% năm 2024. Tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thể nhẹ cân đứng
thứ 5, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thể thấp còi đứng thứ 4 toàn quốc.
Tuổi thọ trung bình của người dân tăng đạt 75 tuổi vào năm 2023 và luôn cao hơn trung bình của cả nước.
An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, an toàn giao thông được bảo đảm,
cuộc sống của Nhân dân được bình yên. Đến năm 2024, Hải
Phòng có giao thương với trên 130 quốc gia và vùng lãnh thổ; có quan hệ hợp
tác hữu nghị/kết nghĩa với 26 địa phương ở các nước Nhật Bản, Hàn Quốc, Hoa Kỳ,
Trung Quốc, Lào,...; có 43 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư vào Hải
Phòng với 853 dự án FDI còn hiệu lực, với tổng số vốn đầu tư trên 24,5 tỷ USD;
gần 50 tổ chức quốc tế và tổ chức phi chính phủ nước ngoài triển khai chương
trình, dự án, phi dự án tại Hải Phòng…
Với những cống hiến
và sự hy sinh của các thế hệ người dân trong các cuộc kháng chiến vĩ đại của
dân tộc, cùng với những thành tựu to lớn đã đạt được trong quá trình xây dựng
Chủ nghĩa xã hội, ngày 28/4/2025, thành phố Hải Phòng đã được Đảng, Nhà nước phong
tặng danh hiệu cao quý: “Thành phố Anh hùng”. Đây là niềm tự hào và là động
lực to lớn trên hành trình hội nhập quốc tế để Hải Phòng tiếp tục phát triển
mạnh mẽ trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Xây dựng thành công mô hình Chủ
nghĩa xã hội gắn với con người Xã hội chủ nghĩa. Để đến năm 2045, Hải Phòng trở
thành thành phố có trình độ phát triển cao trong nhóm các thành phố hàng đầu
châu Á và thế giới./.