DI TÍCH ĐÌNH ĐỐC HÀNH
(Di tích Lịch sử cấp thành phố)
Đình Đốc Hành tọa lạc trên một khuôn viên rộng rãi giữa trung tâm thôn Đốc Hành, thuộc địa phận xã Toàn Thắng, huyện Tiên Lãng, thành phố Hải Phòng. Đình nằm bên tay trái đường liên thôn.
Cho đến nay chưa có tài liệu nào ghi chép thời điểm xây dựng đình làng Đốc Hành. Theo dân gian thì đình được xây dựng vào năm 1572 thời nhà Mạc để thờ 3 vị Thành hoàng làng. Căn cứ các bản sắc phong và bản khai thần tích còn lưu lại thì đó là:
Cao Sơn Long thần hiển hách Đại vương
Soa Kỳ Bản lộ Đại vương
Thổ Kỳ kiểu đầu Đại vương
Đó là những vị nhân thần, thổ thần trong lịch sử đã có công hộ quốc, giúp dân, chống quân Tống xâm lược, bảo vệ bờ cõi, khai phá mở mang đồn ấp, đã được các triều đại phong kiến sắc phong; dân gian duy trì hương khói thờ phụng. Đình đã được tu sửa vào thời Nguyễn và được tôn tạo lại năm 2000. Đình có kiến trúc kiểu chữ Đinh, gồm tòa tiền bái 5 gian, hậu cung 3 gian.
Lễ hội truyền thống đình làng Đốc Hành được tiến hành ngày 04 tháng 1 âm lịch hàng năm. Đây là ngày sinh của vị thánh Soa Kỳ Bản lộ, ngày 9/11 là ngày sinh của vị thánh Long Thần Hiển hách. Trong lễ hội kỷ niệm ngày Thánh đản, bên cạnh các nghi lễ rước thánh, lễ thánh được đông đảo nhân dân tham gia là các hoạt động hội hè với các trò chơi dân gian: Đánh cờ, chọi gà, đi cầu trên ao, bắt vịt trong ao…
Đình làng Đốc Hành thờ các nhân vật lịch sử, là nơi thể hiện đạo lý “Uống nước, nhớ nguồn”; cũng là trung tâm sinh hoạt văn hoá truyền thống lâu đời của nhân dân địa phương. Đình Đốc Hành hiện còn lưu giữ được kiến trúc cổ truyền là hệ thống khung gỗ, một số di vật, cổ vật có giá trị như: hai bức đại tự (năm 1921, 1935), một câu đối, ba ngai thờ và đồ tế khí…Trong kháng chiến và hòa bình sau này, đình từng là trụ sở hành chính của thôn Toàn Thắng xưa, và nay vẫn là trung tâm quy tụ, cố kết những giá trị tinh thần chung của làng xã cổ truyền; có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng cộng đồng lãng xã gắn bó, đoàn kết cùng tham gia xây dựng quê hương.
Ghi nhận giá trị về lịch sử và văn hoá của đình Đốc Hành, Ủy ban Nhân dân thành phố Hải Phòng xếp hạng Di tích Lịch sử (Quyết định số 1673-QĐ/UBND ngày 03/9/2013) đối với di tích này./.