ĐÌNH ĐỐNG KHÊ
(Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố)
Đình Đống Khê thuộc phường Đồng Hòa, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng. Đây là công trình tín ngưỡng do nhân dân Đống khê xây dựng lên để làm nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh, chính trị xã hội của cộng đồng địa phương.
Theo thần tích, thần sắc và theo từ điển bách khoa địa danh Hải Phòng, đình Đống Khê thờ Thành hoàng là Cao tên là Hiển, tên hiệu là Kiêu San, tên tự là Văn Trường, ông quê ở Bảo Sơn, Quảng Nam, Trung Quốc. Thủa nhỏ, ông là người có chí lớn, học hành thông đạt, lão luyện. Năm 29 tuổi, ông ứng thi và đỗ tiến sĩ. Ông sang giúp Việt Nam đánh giặc, được phong là Thừa tướng. Sau đó được lệnh của vua, ông xuất quân đi đánh giặc Đông Di, Nam Man. Các chư hầu đều quy phục. Khi hồi triều, ông được nhà vua gia phong “Chưởng Nguyên Soái”, công lao của ông rất lớn đối với quốc gia. Ông mất năm 103 tuổi, được vua ban tặng “Cao Sơn quốc chủ Đại vương”, đặt tên thụy là Trung Trinh. Nhiều nơi dựng đền, miếu thờ phụng, tế lễ hương hỏa cho ông.
Di tích hiện nay là công trình kiến trúc cổ truyền, làm bằng gỗ tứ thiết, có cấu trúc mặt bằng kiểu chữ đinh, 5 gian tiền tế và 2 gian hậu cung. Trên câu đầu của đình còn khắc ghi năm dựng đình, năm vua Tự Đức thứ 32 tức là năm 1879, được trùng tu lớn lần thứ nhất vào năm vua Bảo Đại 18 tức năm 1943. Thời kỳ đầu, cuộc kháng chiến chống Pháp năm 1946, theo yêu cầu tiêu thổ kháng chiến, nhân dân địa phương dỡ mái đình để ngăn chặn không cho quân địch đóng bốt tại đình. Đến năm 1952, nhân dân địa phương lợp lại mái đình bằng rơm, rạ để giữ lại ngôi đình cổ kính của làng. Đến thập kỷ 60 của thế kỷ trước, nhân dân địa phương tu bổ lại mái đình bằng ngói Tây. Trải qua thời gian, đình Đống Khê được sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau như: Kho để vũ khí, đạn dược, xăng dầu của lực lượng vũ trang; kho hàng hóa của cơ quan thương nghiệp; kho để thóc, kho phân đạm của hợp tác xã nông nghiệp. Tuy vậy đến nay, khung gỗ của ngôi đình vẫn cơ bản bảo tồn được tương đối nguyên vẹn và khá chắc chắn.
Những di vật tiêu biểu trong di tích còn lại như: Long ngai, bài vị, cửa võng, bia đá…
Trước kia dưới thời phong kiến, hàng năm vào dịp Thánh hóa ngày 12 tháng 10 và Thánh đản ngày 16 tháng 03 (âm lịch), nhân dân Đống Khê thường mở hội lễ. Lễ hội thường kéo dài trong 3 ngày. Bước vào hội, nhân dân tổ chức rước các thần từ miếu về đình làm lễ, trong hội lễ ngoài tế lễ, lễ hội đình làng Đống Khê còn có các trò chơi thi đấu như: Đu, tổ tôm điếm, cờ người, vật, hát chèo, ca trù…
Ngày 27 tháng 01 năm 2011, Uỷ ban nhân dân thành phố ra quyết định số 152-QĐ/UBND công nhận đình Đống Khê là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố.