ĐÌNH LÃM KHÊ
(Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố)
Đình Lãm Khê thuộc phường Đồng Hòa, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng. Đây là công trình tín ngưỡng do nhân dân Lãm Khê xây dựng lên để làm nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh, chính trị xã hội của cộng đồng địa phương.
Đình Lãm Khê thờ Đức Nam Hải Đại Vương Phạm Tử Nghi. Trải qua thời gian, thăng trầm của lịch sử, hiện địa phường Lãm Khê chỉ còn lưu giữ được sắc phong của vua triều Nguyễn cho phép làng Lãm Khê thờ Phạm Tử Nghi. Còn thần tích, thần phả của địa phương đã bị thất lạc. Song qua nhiều nghiên cứu, điền dã và khảo cứu địa lý lịch sử của vùng đất Lãm Khê, thì làng Lãm Khê xưa kia nằm gần với con sông Lạch Tray. Qua sông Lạch Tray sang đất bên kia là vùng đất Vĩnh Niệm, Nghĩa Xá, Đôn Nghĩa - là nơi sinh ra và lớn lên của danh tướng Phạm Tử Nghi thời Mạc, thế kỷ thứ XVI. Ông có công “Giữ nước, giúp dân, có ơn đức rất mực, đã cất quân, dấy nghiệp, chức Nam dương Đông nguyên soái, tóm thâu làm tiết chế cả mọi dinh thủy bộ ở khắp nơi, Phò mã đô úy, Thái úy tước Thành Quốc Công, phong làm Nam Hải linh ứng đại vương”. Do dó, nhân dân địa phương đã dựng đền, miếu, lăng, đình để thờ phụng ngài ở nhiều nơi.
Từ con đường nhỏ qua cổng xây kiểu nhất môn là khuôn viên đình Lãm Khê. Ngôi đình nằm trong khu vườn có nhiều cây xanh rậm rạp, to lớn. Đình Lãm Khê nhìn về hướng Tây Bắc. Từ sân qua bậc tam cấp là bước lên ngôi đình Lãm Khê. Ngôi đình là công trình gỗ cổ truyền, xây kiểu đầu hồi bít đốc, đấu trụ tay ngai. Mặt bằng đình bố cục kiểu chữ đinh, gồm 5 gian tiền tế và 3 gian hậu cung. Chữ khắc trên câu đầu bộ vì gian giữa bên kia chính là năm khởi dựng ngôi đình và năm Bảo Đại thập cửu niên (năm 1945). Đến nay, đình đã trải qua nhiều lần trùng tu, sửa chữa.
Trải qua thăng trầm của lịch sử, đình Lãm Khê đã có nhiều đóng góp cho hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ rất anh hùng của dân tộc. Giai đoạn (1946 - 1949), tại ngôi đình lực lượng kháng chiến địa phương đã đào nhiều hầm bí mật để nuôi giấu, che chở bảo vệ cho bộ đội của ta hoạt động; đình là địa điểm nhân dân học tập chữ quốc ngữ, hưởng ứng lời Bác Hồ kêu gọi diệt giặc dốt; trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ (1967 - 1969), đình là địa điểm của một đơn vị phòng không đóng quân.
Trải qua thời gian, binh lửa chiến tranh, đình Lãm Khê còn bảo lưu được nhiều các di vật, cổ vật như: Câu đối; bài vị; sắc phong…
Theo lệ làng trước năm 1945, tại đình Lãm Khê thường diễn ra hai dịp hội lễ vào mùa xuân và mùa thu. Ngày 12 tháng 2 là ngày Thánh đản và ngày 14 tháng 9 là ngày Thánh hóa. Vào những ngày này, nhân dân trong làng thường tổ chức tế lễ, ngoài tế lễ còn có những trò chơi như: Cờ tướng, đấu vật, hát chèo, hát ca trù…
Ngày 09 tháng 02 năm 2010, Uỷ ban nhân dân thành phố ra quyết định số 265-QĐ/UBND công nhận đình Lãm Khê là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố.