|
Đồng chí Lưu Bá Kỳ không rõ năm sinh. Xuất thân trong một gia đình thợ thuyền ở Hải Phòng, nhà có hai anh em trai đều được học Tiểu học Pháp Việt. Người anh vào làm ở nhà đoan (thuế quan) Hải Phòng, còn Lưu Bá Kỳ vào học trường Kỹ nghệ thực hành Hải Phòng cùng khoá và rất thân với Lương Khánh Thiện, Hạ Bá Cang... Đồng chí học thợ tiện, rất giỏi nghề, tính nết hiền lành hay giúp đỡ bạn bè nên được mọi người yêu quý.
Nhờ người anh ở Sở đoan xin cho Lưu Bá Kỳ xuống làm ở tàu Săngtily (Chantily) chạy đường Sài Gòn Mác xây. Năm 1929, tình cờ Kỳ gặp Hạ Bá Cang ở Thủ Thiêm Sài Gòn. Giữa lúc ấy, Hạ Bá Cang được cử sang Pháp để liên hệ với Đảng Cộng Sản Pháp. Lưu Bá Kỳ đã giúp bạn xuống làm tàu Săng-ti-ly với mình. Ở trên tàu, Hạ Bá Cang được bạn cũ giúp đỡ chân tình và thấy Lưu Bá Kỳ vẫn giữ tấm lòng yêu nước như khi cùng nhau sống trong trường Kỹ nghệ thực hành nên đã tuyên truyền giác ngộ bạn. Khi đến Mác xây, đúng lúc Trung ương Đảng cộng sản Pháp mời đại diện Đảng cộng sản Việt Nam lên Paris để trao đổi thì nồi supde tàu hỏng, Sếp tàu bắt nhóm thợ điện Hạ Bá Cang phải ở lại sửa chữa, Lưu Bá Kỳ phải đi thay và anh hoàn thành tốt nhiệm vụ, mang về nhiều báo chí sách vở rất cần cho công tác của Đảng, lại cả hai khẩu súng ngắn, giấy nến và dụng cụ in truyền đơn… Sau đợt đó, Hạ Bá Cang giới thiệu Lưu Bá Kỳ vào Đảng cộng sản và phân công Kỳ tiếp tục giữ mối liên hệ với Đảng bạn.
Đến cuối tháng 2/1930 Hạ Bá Cang được Đảng cử ra Bắc dự hội nghị hợp nhất Đảng, Lưu Bá Kỳ đã hoàn thành nhiệm vụ Đảng giao tạo, giữ mối liên lạc giữa Đảng Pháp và Đảng cộng sản Việt Nam. Nhưng đến năm 1931 mật thám phát hiện đường dây này, chúng bắt Lưu Bá Kỳ với đầy đủ tang chứng. Bọn mật thám Pháp tra tấn cực kỳ dã man để khám phá tổ chức, nhưng người chiến sĩ cộng sản Lưu Bá Kỳ không chịu khuất phục trước kẻ thù dân tộc, kẻ thù giai cấp và chịu đòn tra tấn đến chết trong ngục.
|