|
Nguyễn Văn Hiệu sinh năm 1932 tại thôn Kỳ Tuyên, xã Thăng Phương (nay là xã Bình Hải) huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam, trong một gia đình nông dân yêu nước. Người em thứ hai của ông là du kích đã hy sinh thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Năm 16 tuổi, ông tham gia du kích. Năm 1951, ở tuổi 18, ông vào bộ đội và tập kết ra Bắc năm 1954; đến năm 1959, xuất ngũ về công tác tại đội tàu đánh cá Nhà máy Cá hộp Hạ Long, Hải Phòng. Năm 1962, ông xung phong tái ngũ, là một trong những người đầu tiên được chọn về đoàn 759- tiền thân của Lữ đoàn 125 Hải quân, là Chính trị viên tàu. Những năm 1962-1964, ông đã tham gia 13 chuyến chuyển vũ khí vào Nam bằng đường biển, cập nhiều bến, tiếp tế hàng nghìn tấn vũ khí cho các lực lượng vũ trang Khu 7 và Khu 9.
Những năm 1971-1972, việc vận chuyển tiếp tế bằng đường biển gặp nhiều gian truân do hải quân Mỹ - ngụy ngày đêm kiểm soát. Tàu của ta nhỏ, không có thiết bị hiện đại nên phải vất vả chống chọi với sóng to, gió lớn. Nhiều chuyến gặp máy bay Mỹ quần lượn uy hiếp trên đầu, tàu tuần tiễu ngụy kèm sát hai bên theo dõi phải giả làm tàu đánh cá hoặc ngụy trang tránh đi đường vòng qua vùng biển nước ngoài. Con tàu mang bí số 645, do Lê Hà làm Thuyền trưởng và Nguyễn Văn Hiệu làm Chính trị viên, đã hai lần nhổ neo ra khơi nhưng đều bị địch phát hiện, kèm chặt, phải quay trở lại. Có những lần gặp gió bão, phải ăn lương khô dài ngày, rất gian khổ. Ngày 12 tháng 4 năm 1972, tàu 645 ra khơi lần thứ ba; được ngụy trang như một chiếc tàu đánh cá với cái tên “Vĩnh Trung”, chở 70 tấn đạn cối cá nhân và 1 tấn thuốc nổ TNT cùng nhiều hàng hóa khác.
Sau nhiều ngày lênh đênh trên biển, tránh né tàu tuần tiễu của địch, ngày 23 tháng 4, tàu 645 tới vùng biển Phú Quốc. 19 giờ ngày 23/4, khi các thủy thủ đang chờ mệnh lệnh từ Sở Chỉ huy và sẵn sàng cập bến, thì bỗng xuất hiện một tàu khu trục địch từ vịnh Thái Lan lao tới; rọi đèn pha rực sáng, đánh tín hiệu hỏi: “Tàu từ đâu đến và đi đâu?”. Tàu 645 trả lời: “Tàu từ Trung Quốc xuống, bị lạc”. Địch phát tín hiệu dừng tàu, nhưng tàu 645 lập tức tăng tốc ra hướng biển Đông thoát khỏi tầm truy đuổi của địch. Ngay lập tức, địch gọi máy bay bắn pháo sáng. Trong ánh pháo sáng chói lòa, tàu 645 đã nhìn rõ phía trước có 3 tàu địch, vẫn giữ tốc độ tiến nhanh ra vùng biển quốc tế. Chiếc khu trục 04 của Mỹ bám rất sát, chúng tăng tốc cực độ với ý đồ bắt sống tàu 645.
Tình thế vô cùng nguy hiểm, quyết không để rơi vào tay địch, Thuyền trưởng Lê Hà và Chính trị viên Nguyễn Văn Hiệu đã bình tĩnh chỉ huy các thủy thủ chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu. Giữa biển khơi, hai con tàu vờn nhau đến 5h sáng ngày 24/4. Khi trời sáng rõ, địch đã xác định được tàu 645 là tàu “Bắc Việt giả dạng”, dùng loa dụ hàng nhưng không có kết quả, chúng nổ súng uy hiếp. Từng loạt đạn xối xả trước mũi tàu vẫn không ép được tàu 645 dừng lại, địch bắt đầu bắn nhiều loạt đạn liên thanh 14 ly thẳng vào tàu ta, gây thương vong cho một số thủy thủ. Tàu 645 vẫn kiên cường tăng tốc, một số đạn pháo lớn của địch bắn giữa thân tàu, làm thủng lỗ chỗ. Trước tình thế đó, Chính trị viên Nguyễn Văn Hiệu quyết định nổ súng đánh trả. Các loại súng B40, B41, 12 ly 7 của ta hướng nòng về phía tàu địch đồng loạt nhả đạn. Địch tập trung hỏa lực rất ác liệt. 4 thủy thủ San, Lân, Giang, Thẻ và thuyền phó Chiến lần lượt hi sinh. Một số anh em khác bị thương. 9h sáng ngày 24/4, tàu ta vừa cơ động ra xa, vừa đánh trả quyết liệt.
Khoảng 11h, một quả pháo của địch trúng vào xích lái, tàu ta không còn điều khiển được nữa, cứ chạy vòng tròn. Trước tình thế ấy, Nguyễn Văn Hiệu đề nghị Thuyền trưởng Lê Hà ra lệnh cho anh em khoác áo phao nhảy xuống biển bơi vào bờ nhằm bảo toàn lực lượng, còn ông xin ở lại điểm hỏa bộc phá hẹn giờ hủy tàu, phi tang vũ khí, hàng hóa. Chiến sĩ lái tàu Thẩm Hồng Lăng cũng xung phong ở lại cùng Chính trị viên Nguyễn Văn Hiệu rời tàu cuối cùng. Khi các thủy thủ đã xuống nước, Hiệu và Lăng nán lại thu thập tài liệu để hủy. Khi 2 anh em đã khoác áo phao định xuống cùng đồng đội, thì phát hiện một tình huống vô cùng nguy hiểm, tất cả 15 thủy thủ đều bị thương, mọi người đang gắng sức chụm lại thành một khối dìu nhau mà bơi.
Chiếc tàu thì mất lái cứ chạy vòng tròn, lúc tiến gần anh em thủy thủ đang bơi, lúc dạt ra xa. Trong tình thế ấy nếu tàu nổ gần vị trí các thủy thủ đang bơi thì có thể khiến tất cả sẽ hy sinh. Nguyễn Văn Hiệu quyết định ở lại đợi tàu ra xa vị trí anh em nhất sẽ điểm hỏa tức thì, đồng nghĩa với việc phải hy sinh. Lúc này, trên tàu chỉ còn Nguyễn Văn Hiệu và Thẩm Hồng Lăng. Hiệu nói với Lăng, nửa như ra lệnh, nửa như khẩn khoản: “Em còn trẻ, còn cống hiến được lâu. Anh đã có vợ con, em thì chưa kịp có người yêu, thôi Lăng nhảy xuống biển bơi cùng anh em đi…”. Ứa nước mắt thương người chỉ huy của mình, nhưng Lăng vẫn quyết không rời tàu, bởi Lăng không muốn để ông Hiệu một mình hy sinh. Lăng vờ như không nghe thấy, cứ lúi húi ngồi đốt hủy tài liệu trên boong tàu. Nói nhỏ không được, Hiệu quát to: “Đồng chí về bảo với Đoàn là tôi đã hoàn thành nhiệm vụ, cho tôi gửi tới anh em lời chào chiến thắng”, rồi bất ngờ ông lao tới đẩy Lăng xuống biển. Rồi ông quay vào buồng lái đợi khi con tàu quay đến vị trí xa nhất nơi đồng đội đang bơi, Nguyễn Văn Hiệu cho nổ tàu. Lúc đó là 11giờ30 ngày 24/4/1972.
15 thủy thủ (trong số 22 chiến sĩ tàu 645) sau khi nhảy xuống biển và bơi được một quãng dài, đã bị địch dùng trực thăng và tàu quây bắt; đem về Sài Gòn giam một số tại khám Chí Hòa, số khác thì giam ngay tại nhà tù Phú Quốc. Năm 1973, sau Hiệp định Paris, 15 chiến sĩ được địch trao trả. 5 chiến sĩ là San, Lân, Giang, Thẻ, Chiến hy sinh, vĩnh viễn nằm lại biển xanh khi tuổi đời còn trẻ.
Trung úy Nguyễn Văn Hiệu, Chính trị viên tàu 645 thuộc Lữ đoàn 125 Hải quân, người Đảng viên Cộng sản anh hùng đã hy sinh tính mạng để bảo vệ bí mật hàng tiếp tế và bảo vệ cho đồng đội an toàn, nêu gương sáng “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Xét thành tích xuất sắc và hành động anh hùng của Nguyễn Văn Hiệu, ngay 6/11/1978, Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng đã truy tặng ông danh hiệu anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
|