Cảng
Hải Phòng với vị trí chiến lược đặc biệt cần được bảo vệ an ninh một cách chặt
chẽ, việc thành lập đơn vị công an vũ trang chuyên trách tại đây là một quyết
định cần thiết và phù hợp với tình hình lúc bấy giờ. Cùng với các đơn
vị trong Công an nhân dân vũ trang Hải Phòng, ngày 10 tháng 4 năm 1959, Đồn
Công an nhân dân vũ trang Cảng được thành lập trên cơ sở Đồn Công an biên phòng
Cảng đóng quân tại số 2 phố Hoàng Diệu theo Nghị quyết 58-NQ/TW ngày 19/11/1958
của Bộ Chính trị về việc xây dựng lực lượng cảnh vệ và biên cương, Nghị định
100-NĐ/TTg ngày 03/3/1959 của Thủ tướng Chính phủ thống nhất các đơn vị bộ đội
đang làm công tác bảo vệ nội địa, bảo vệ biên giới, giới tuyến và các đơn vị
Công an biên phòng, cảnh sát vũ trang thành một lực lượng vũ trang chuyên trách
công tác biên phòng và nội địa, lấy tên là Công an nhân dân vũ trang. Tháng 9
năm 1961, đổi tên thành trạm Công an nhân dân vũ trang Cảng. Thành lập Đồn Công an nhân dân vũ
trang Cảng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng: Đảm
bảo an ninh trật tự tại khu vực cảng, một đầu mối giao thông, kinh tế, chính
trị quan trọng của miền Bắc, đặc biệt trong bối cảnh miền Bắc đang tập trung
xây dựng chủ nghĩa xã hội và chi viện cho miền Nam. Kiểm soát người và hàng hóa ra vào cảng, ngăn chặn các hoạt
động xâm nhập, phá hoại của các thế lực thù địch. Đồng thời, đảm
bảo an toàn cho tài sản của nhà nước, hàng hóa và tính mạng của cán bộ, công
nhân và người dân làm việc và sinh sống tại khu vực cảng. Với chức năng nhiệm
vụ làm các thủ tục cho tàu thuyền; kiểm tra giấy tờ, hộ chiếu và cấp giấy phép
cho thuyền viên nước ngoài, giám hộ tàu nước ngoài, vận động quần chúng; phối hợp
với các lực lượng vũ trang Cảng và Nhân dân khu vực xung quanh giữ gìn an ninh
chính trị, đảm bảo an toàn trật tự xã hội; đấu tranh, trấn áp "Kẻ địch bên
trong" và "Kẻ địch bên ngoài" xâm nhập vào phá hoại, bảo vệ chủ
quyền an ninh hải cảng của thành phố.
Trong 5 năm từ năm 1959 đến năm 1964, Trạm
Công an nhân dân vũ trang Cảng đã áp tải, bảo vệ an toàn trên 760 lượt chuyến
tàu vào Cảng, gồm trên 50.000 lượt thuyền viên, hơn 1.000 lượt hành khách thuộc
hơn 30 quốc tịch khác nhau; đã xử lý hơn 200 vụ vi phạm của thuyền viên tàu nước
ngoài; bắt xử lý 33 đối tượng trốn xuống tàu nước ngoài.
Trong thời gian 1964-1975, với âm mưu hủy
diệt trọng điểm tiếp nhận và vận chuyển hàng chiến lược phục vụ xây dựng chủ
nghĩa xã hội ở miền Bắc, chỉ viện cho tiền tuyến lớn miền Nam. Trong điều kiện
chiến tranh ác liệt, Trạm 303 đã bảo vệ an toàn các mục tiêu, xây dựng được
phòng tuyến an ninh biên phòng cửa khẩu vững chắc. Đảm bảo trật tự trị an khu vực
cảng; chiến đấu bắn máy bay Mỹ; tích cực chi viện lực lượng cho an ninh và cảng
biển phía Nam. Cán bộ chiến sỹ đơn vị đã nêu cao phẩm chất tốt đẹp của người
chiến sỹ công an cách mạng: trung thành, đoàn kết, triệt để cách mạng, quyết
tâm cao. Đơn vị đã góp phần xứng đáng cùng quân dân thành phố đánh thắng hoàn
toàn cuộc chiến tranh phá hoại và phong tỏa của đế quốc Mỹ, làm tròn nhiệm vụ của
hậu phương lớn đối với tiền tuyến lớn, làm tròn nhiệm vụ của một cửa ngõ chiến
lược về kinh tế, an ninh, quốc phòng của miền Bắc chỉ viện thắng lợi cho chiến
trường miền Nam và cả nước trong sự nghiệp xây dựng miền Bắc, giải phóng miền
Nam, thống nhất Tổ quốc.
Trạm Công an nhân dân vũ trang Cảng làm tốt
nhiệm vụ phản gián, rà soát hàng chục nghìn đối tượng sưu tra; lập nhiều chuyên
án, bắt nhiều đối tượng. Nổi bật là chuyên án gián điệp Mỹ cài lại, từ năm 1955
(GM65) được xác lập năm 1965. Toán gián điệp có 09 tên, trang bị súng, mìn, thuốc
nổ, điện đài, máy ảnh, bản đồ âm mưu thu thập tin tức tình báo, phá hoại cảng,
tàu thuyền nước ngoài. Phối hợp với các phòng nghiệp vụ Công an Hải Phòng, phát
hiện, điều tra ngăn chặn hiệu quả nhiều vụ, thu hồi tài sản, bắt giữ đối tượng.
Thực hiện tốt công tác đối ngoại quốc phòng, đối ngoại nhân dân.
Trong cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc
Mỹ, cảng Hải Phòng bị phong tỏa bởi hàng nghìn quả bom, mìn, thủy lôi, bị máy
bay Mỹ bắn phá ác liệt nhiều ngày đêm. Trạm Công an nhân dân vũ trang Cảng tích
cực đấu tranh có hiệu quả với âm mưu, hoạt động gián điệp, tình báo, xâm nhập,
phong tỏa và đánh phá của địch, cứu được nhiều tàu thuyền và thủy thủ khi bị nạn.
Đơn vị đã bắn rơi 01 máy bay phản lực Mỹ và hiệp đồng cùng các đơn vị bạn bắn
rơi 02 chiếc khác. Giải quyết tốt vấn đề “Nạn kiều”, đấu tranh có hiệu quả với
các hoạt động vi phạm quy chế biên phòng, phòng chống tội phạm hình sự, giữ vững
chủ quyền an ninh cửa khẩu Cảng quan trọng của miền Bắc.
Sau khi giải phóng miền Nam, thống nhất đất
nước, Trạm Công an nhân dân vũ trang Cảng tiếp tục đảm nhận nhiều nhiệm vụ then
chốt như kiểm tra, kiểm soát người, phương tiện, hàng hóa. Đây
là nhiệm vụ cốt lõi, nhằm đảm bảo mọi hoạt động ra vào cảng đều tuân thủ quy định
pháp luật. Lực lượng đã kiểm tra chặt chẽ tàu thuyền, hành khách, thủy thủ,
hàng hóa để ngăn chặn các hoạt động bất hợp pháp. Kịp thời phát hiện và xử lý
các trường hợp nhập cảnh, xuất cảnh trái phép, người không có giấy tờ hợp lệ,
hoặc các phương tiện nước ngoài ra vào cảng không có giấy phép. Kiểm soát chặt
chẽ các hoạt động của thủy thủ nước ngoài, kịp thời phát hiện và ngăn chặn các
hành vi vi phạm pháp luật Việt Nam như buôn lậu, mua dâm, hoặc các hoạt động
gây mất an ninh trật tự. Mặt khác, đơn vị còn tích cực phối hợp
với các lực lượng chức năng khác để triệt phá các đường dây buôn lậu. Đấu tranh
với các loại tội phạm như trộm cắp tài sản trong cảng, cướp giật, gây rối trật
tự công cộng, đảm bảo an toàn cho hoạt động của cảng và người dân. Đồng thời, bảo
vệ chủ quyền, an ninh biên giới biển, đảm bảo an toàn cho các phương
tiện ra vào cảng, đặc biệt là các xe tải lớn, tàu thuyền, tránh ùn tắc và tai nạn
giao thông. Tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động kinh tế, xuất nhập khẩu
thông qua việc kiểm tra, giám sát. Những nhiệm vụ trên cho thấy vai trò không thể
thiếu của Trạm Công an nhân dân vũ trang Cảng trong việc duy trì an ninh, trật
tự, góp phần vào sự phát triển kinh tế của Hải Phòng và đất nước sau chiến
tranh.
Tiếp nối truyền thống anh hùng, Ban Chỉ
huy Biên phòng cửa khẩu Cảng ngày nay đã và đang thực hiện nhiều nhiệm vụ quan
trọng, vừa đảm bảo an ninh quốc phòng, vừa góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế
- xã hội. Nhiệm vụ hiện tại của đơn vị là quản
lý, bảo vệ biên giới biển, cửa khẩu cảng; đấu tranh phòng chống tội phạm; giữ
gìn an ninh trật tự; tham gia công tác đối ngoại biên phòng; hỗ trợ ngư dân và
các hoạt động kinh tế biển. Phát hiện, xử lý các vụ buôn lậu, gian lận thương
mại, đảm bảo an ninh cho các hoạt động xuất nhập khẩu, cứu nạn trên biển... Với những thành
tích xuất sắc đạt được, Trạm Công an nhân dân vũ trang Cảng được tặng thưởng 04
Huân chương Chiến công cho tập thể và 09 Huân chương Chiến công cho cá nhân; 02
đồng chí được tặng Huy hiệu Bác Hồ; 315 cán bộ, chiến sỹ được khen thưởng. Năm
1968, 1970 Trạm được Bác Hồ và Bác Tôn tặng lẵng hoa. Tự hào và trân trọng đối với những hy sinh, cống hiến của
các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Trạm 303 - Ban Chỉ huy Biên phòng cửa khẩu Cảng, góp
phần to lớn viết tiếp vào truyền thống vẻ vang trong sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc.
Ngày 03 tháng 9 năm 1973, Trạm Công an
nhân dân vũ trang Cảng (nay là Ban Chỉ huy Biên phòng cửa khẩu Cảng), Bộ Chỉ
huy Bộ đội Biên phòng Hải Phòng được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực
lượng vũ trang nhân dân.