ĐÌNH MỸ TRANH
(Di tích Lịch sử cấp thành phố)
Đình Mỹ Tranh thuộc xã Nam Sơn, huyện An Dương, thành phố Hải Phòng, nằm cách trung tâm huyện khoảng 4 km. Đây là công trình kiến trúc văn hóa tâm linh, tín ngưỡng cổ truyền của nhân dân làng Mỹ Tranh, xã Nam Sơn.
Theo tư liệu thần tích còn lưu giữ tại Viện Thông tin Khoa học xã hội Hà Nội, thôn Mỹ Tranh có hai đình: Đình Trung giáp và đình Nguyên Giáp, hai đình đều thờ Thành hoàng Vũ Mãn Nang, người làng Nhi Kiều. Vốn bản tính thông minh, không cần thầy dạy mà Vũ Mãn Nang võ nghệ, đạo thương, cung nỏ đều tinh thông. Bằng tài thao lược của mình, bà đã cùng quân sĩ đánh thắng giặc nhiều trận và được vua phê cho 6 chữ Cống Lang: “Mãn Ninh Đôn Ngưng Công chúa” và sai quan Lễ Bộ viết phong thần, ghi chép sự tích. Từ đó, để tỏ lòng tri ân với người đã giúp nước, đánh tan quân giăc, dân làng đã lập miếu để thờ phụng.
Đình Mỹ Tranh được xây dựng khoảng giữa thế kỷ thứ XVIII - thời Lê Trung Hưng. Đây là một công trình cổ có quy mô hoàn chỉnh với kiến trúc thường thấy ở khu vực đồng bằng Bắc Bộ, mô típ tiền nhất hậu đinh, gồm 5 gian đình ngoài, 3 gian đình trung và 1 gian hậu cung. Đầu thế kỷ XX, đình được chuyển về vị trí hiện nay. Năm 1946, giống như nhiều ngôi đình trên đất nước ta lúc bấy giờ, đình Mỹ Tranh bị giặc Pháp đốt cháy, sau đó dân làng phải dựng tạm 1 gian để thờ phụng Thành hoàng. Những năm 60 của thế kỷ XX, dân làng dựng thêm 3 gian đình trung.
Theo nguyện vọng của đông đảo nhân dân địa phương, từ năm 2009 - 2011 dân làng góp công, của phục dựng lại ngôi đình khang trang, bề thế. Tọa lạc trên khuôn viên rộng, bố cục mặt bằng hình chữ nhị, tòa tiền tế gồm 3 gian hai trái, hậu cung 3 gian. Vật liệu hoàn toàn bằng bê tông, cốt thép, kiếu trúc xây kiểu chéo đao tàu góc. Kết cấu bộ khung chịu lực tòa tiền tế theo kiểu 4 hàng chân cột và 4 bộ vì kèo. Bờ nóc đắp lưỡng long chầu nguyệt, tạo cho mái đình cân đối, hài hòa.
Trải qua thời gian, chiến tranh, đồ thờ tự tại đình bị thất lạc và hủy hoại nhiều. Hiện tại, đình chỉ còn bảo tồn được số ít di vật, cổ vật: Sắc phong; một bài vị; long ngai; hòm sắc và một số đồ thờ tự.
Hằng năm, cứ vào ngày 12/6 và 15/12 là ngày sinh và ngày hóa của Thành hoàng, dân làng lại mở hội. Lễ hội diễn ra long trọng, phần hội thường tổ chức các trò chơi dân gian như: đấu vật, ca trù, hát chèo, cải lương …
Ngày 5 tháng 9 năm 2012, Uỷ ban nhân dân thành phố ra quyết định số 1441-QĐ/UBND công nhận đình Mỹ Tranh là Di tích Lịch sử cấp thành phố.