ĐÌNH, CHÙA LÀNG ĐÌNH NGỌ
(Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố)
Đình, chùa làng Đình Ngọ, xã Hồng Phong, huyện An Dương, thành phố Hải Phòng. Công trình nằm cách trung tâm thành phố khoảng 13 km.
Di tích tọa lạc trên gò đất cao ở phía Tây của làng, công trình nhìn về hướng Nam. Theo truyền ngôn hai công trình có nguồn gốc khởi dựng từ thời Hậu Lê (thế kỷ XVII, XVIII). Cũng giống như bao di tích truyền thống ở đồng bằng Bắc Bộ, ngôi đình làng Đình Ngọ xưa có ván sàn lòng thuyền, với những mái đao cong vút, cấu trúc gồm 5 gian đại đình và 3 gian chuôi vồ. Song, do những biến cố thăng trầm lịch sử, ngôi đình cổ xưa không còn. Năm 1973, đình bị dỡ, vật liệu dùng xây dựng Ủy ban nhân dân xã. Ngôi chùa xưa có bố cục kiểu chữ đinh truyền thống, với 3 gian bái đường và 2 gian phật điện. Trong chùa, bài trí đầy đủ các pho tượng phật, nhang án và các đồ thờ tự. Năm 2001, Đại Đức Thích Thanh Nghiêm đứng ra hưng công xây dựng lại toàn khu đình, chùa như hiện nay. Phía trước hai công trình là cây cổ thụ, cành lá xum xuê tỏa bóng mát xuống sân. Bao quanh di tích là khu vườn cây ăn trái rộng lớn, xanh tốt.
Đình làng Đình Ngọ thờ Thành hoàng Phạm Đại Liêu, người làng Tiên Sa, huyện An Dương. Theo thần tích ngài đỗ tiến sĩ, làm quan đến chức Thị Lang, có công đánh giặc Chiêm Thành. Thắng giặc, ngài về làng Đình Ngọ, lập trường dạy học, giúp dân làm ăn. Tại chùa ngoài việc thờ phật ra, bên trong nhà thờ tổ còn thờ 2 vị sư đã từng trụ trì tại chùa.
Không chỉ đơn thuần là những giá trị vật chất hiện còn, mà đình, chùa làng Đình Ngọ còn là những địa điểm ghi nhận những sự kiện lịch sử kháng chiến của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương.
Trải qua thời gian, chiến tranh, đồ thờ tự tại đình, chùa bị thất lạc và hủy hoại nhiều. Tuy nhiên, di tích còn bảo tồn được một số di vật, cổ vật: Tượng Thành hoàng, sắc phong, kiệu bát cống, long đình, long ngai, bia đá, khám mờ, hòm sắc và một số đồ thờ tự khác
Sinh hoạt văn hóa lễ hội truyền thống tại đình, chùa làng Đình Ngọ diễn ra vào các ngày âm lịch hàng năm. Vào những ngày này, mọi người thường tụ hội về đây cùng nhau sinh hoạt văn hóa tâm linh, tín ngưỡng cổ truyền của dân tộc. Ngày 10/11 là lễ đóng đám, có rước từ miếu ra đình tế 3 ngày, hết hội lại rước về miếu an vị; 20/5 ngày kỵ Thành hoàng; 10/3 giỗ mẫu. Lễ phẩm thường là bánh dày, thịt lợn sống tế Thành hoàng làng.
Ngày 27 tháng 01 năm 2011, Uỷ ban nhân dân thành phố ra quyết định số 149-QĐ/UBND công nhận đình, chùa làng Đình Ngọ là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố.