ĐỀN NGHÈ VÀ ĐỀN CHỢ GIÁ

ĐỀN NGHÈ VÀ ĐỀN CHỢ GIÁ

(Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố)

    Đền Nghè và đền Chợ Giá thuộc xã Kênh Giang, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng, nằm cách trung tâm thành phố khoảng 16 km.

    Do tính đặc thù của quá trình hình thành cộng đồng làng xã, việc tôn thờ các vị Thành hoàng của địa phương tập trung tại hai ngôi đền đó là di tích đền Nghè và đền Chợ Giá. Đền Nghè thờ 3 vị Thành hoàng làng: Hộ Công, Hóa Công, Thượng Công. Các ngài là người có công giúp vua dẹp giặc, tiêu trừ trộm cướp, góp phần an dân, mở mang làng xóm. Đền Chợ Giá thờ Thành hoàng: Phổ Thị Huyền, người có công báo mộng cho vua Lý Nhân Tông, tiến cử hai người anh em họ Phổ, giúp vua đánh giặc Nguyễn Ngạo.

    Di tích đền Nghè (còn gọi là đền Thương) là một kiến trúc cổ, làm bằng gỗ tứ thiết, mái lợp ngói ta. Đền quay hướng Đông. Bố cục mặt bằng gồm 5 gian bái đường, hậu cung 3 gian, kết cấu kiểu “tiện tầu hậu bẩy”. Đặc biệt, các chi tiết gỗ được gia công khá cẩn thận bằng kỹ thuật công nghệ cổ truyền, bào trơn đóng bén khá hợp lý. Tính đến tháng 6/2002, di tích Đền Nghè đã được dân làng tu tạo bốn lần song vẫn cơ bản đảm bảo được nguồn gốc của công trình chính.

    Từ một kiến trúc nhỏ bé, đơn sơ nằm gần địa điểm lịch sử An Lâm Thị (tên cũ của chợ Giá). Đền Chợ Giá được cải tạo, nâng cấp năm 2001, để hòa nhập với khung cảnh nhộn nhịp, đông đúc của làng quê. Mặt chính của ngôi đền quay hướng Bắc, nơi có dòng sông Giá chạy qua. Công trình có bố cục mặt chữ đinh, với 5 gian tiền đường và 1 gian hậu cung, kết hợp giữa kiến trúc truyền thống và đương đại. Công trình được xây dựng bằng xi măng, cốt thép. Hai tầng mái được lợp bằng ngói công nghiệp kết hợp với bộ khung bê tông vững chắc nâng cao toàn bộ vòm mái của ngôi đền. Di tích có vị trí thuận lợi, cảnh quan thiên nhiên thoáng đãng, xứng tầm với nơi tôn thờ các vị Thành hoàng trong lịch sử đấu tranh chống giặc ngoại xâm.

    Trong hai cuộc kháng chiến vừa qua, đền Nghè và đền chợ Giá là nơi tập kết kho hàng, nơi rèn luyện kỹ thuật của bộ đội Hải quân. Di tích đã góp phần to lớn trong cuộc chiến đấu của quân và dân thành phố Cảng, đánh thắng cuộc chiến tranh, phá hoại bằng không quân – hải quân của đế quốc Mỹ (1964 – 1972).

    Trải qua thời gian, di tích còn bảo tồn được một số di vật có giá trị: Tượng các vị Thành Hoàng, bia ký, đồ gỗ, bát bửu, đại tự.