TỪ ĐƯỜNG NINH VƯƠNG MẠC PHÚC TƯ
(Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố)
Từ đường Ninh Vương Mạc Phúc Tư thuộc thôn Câu Tử Nội, xã Hợp Thành, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng, nằm cách trung tâm thành phố khoảng 16 km.
Di tích là nơi tôn thờ Mạc Phúc Tư, tước phong là Ninh Vương. Ông là con trai thứ hai trong số 7 người con của Thái Tông Khâm Triết Văn Hoàng Đế Mạc Đăng Doanh. Phúc Tư sinh năm Giáp Thân (1524). Ông xuất thân trong một dòng họ nổi tiếng, gốc làng Lũng Động, huyện Chí Linh. Dòng họ nhà ông có nhiều người học rộng, tài cao, lừng danh trong lịch sử nước nhà như Mạc Hiển Tích, Mạc Đĩnh Chi. Tổ phụ là Thái tổ Mạc Đăng Dung và Vương phụ là Thái Tông Mạc Đăng Doanh đều văn võ toàn tài. Khi được phong tước Ninh Vương, ông ra sức chỉnh đốn hai ban văn võ, điều hòa phương lược để lo yên dân, đồng thời củng cố cơ nghiệp tổ tông. Khi làm tướng, ông đã trực tiếp chỉ huy quân 5 phủ đô đốc và các trận đánh vào hành doanh của Lê Trang Tông ở hạt Yên Mô. Lúc về trấn thủ vùng Đông Hải, Ninh Vương ra sức vỗ về dân chúng, tướng sĩ, đốc thúc việc đắp đê, đào sông, khơi ngòi, khai khẩn đất hoang, trồng cây gây rừng, khuyến khích nghề cá, nghề muối tại chợ Chanh ở Quảng Yên, hiện nay vẫn còn dấu tích. Bên cạnh việc phát triển kinh tế, Phúc Tư cũng đặc biệt chú trọng đến việc củng cố quân đội, xây nhiều thành quách, bảo vệ nhà vua. Cả cuộc đời, ông hết lòng phò vua, giúp nước cho đến khi mất.
Di tích được khởi dựng vào thời Nguyễn, hướng Tây. Khởi thủy Từ đường Ninh Vương Mạc Phúc Tư là một ngôi nhà nhỏ, có kiến trúc đơn giản. Gần đây, bà con trong họ đã đóng góp công của, xây dựng lại hoàn chỉnh với quy mô gồm 5 gian bái đường và 3 gian hậu cung. Công trình tọa lạc trên trên khuôn viên đất rộng rãi, gần 700 m2 nằm ven con đường làng, xung quanh có tường bao che chắn. Toàn bộ công trình có cổng ra vào, trác môn, nhà bia, khu phụ và công trình chính. Cổng chính ra vào từ đường, dù xây mới nhưng khá công phu. Đây là một kiểu kiến trúc xây theo kiểu chồng diêm hai tầng, mái đao cong, lợp ngói mũi. Nâng đỡ bộ mái là hai cột đồng trụ nối với bức tường hai bên đắp nổi đôi câu đối. Trên đỉnh mái đắp hình “lưỡng long chầu nhật” , đầu đao cong đắp mô típ rồng chầu phượng mớm. Trên mái đắp nổi hàng chữ “Hán Ninh Vương Từ”.
Trong năm, thường có hai ngày cúng lễ chính diễn ra tại từ đường là ngày giỗ (ngày 22 tháng Giêng) và ngày chạp (12/1). Ngày giỗ là ngày mất của cụ thủy tổ và ngày chạp là ngày quy tụ đông đủ nhất trong chi họ cũng như trong cả dòng họ về tưởng niệm, ghi nhớ công đức tổ tiên.
Ngày 18 tháng 9 năm 2008, Uỷ ban Nhân dân thành phố ra Quyết định số 1539-QĐ/UBND công nhận Từ đường Ninh Vương Mạc Phúc Tư là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố.