ĐÌNH CỐC TRÀNG
(Di tích Lịch sử cấp thành phố)
Đình Cốc Tràng thuộc xã Chiến Thắng, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng, nằm cách trung tâm thành phố khoảng 20km. Đây là công trình kiến trúc văn hóa tâm linh, tín ngưỡng, cổ truyền của người dân địa phương.
Đình Cốc Tràng thờ 3 vị Thành hoàng: Cả Cung Huệ Trình Tôn Linh đại vương; Đương Cảnh Thành Hoàng Trung Quốc đại vương; Ba Chàng Linh Ứng đại vương. Cả 3 ngài đều không rõ tên húy, sự tích bị mai một vì thần phả bị hỏng nát, được thờ bằng long ngai, bài vị.
Theo tư liệu bia ký hiện còn lưu giữ tại đình Cốc Tràng cho thấy, đình có nguồn gốc khởi dựng từ đầu thế kỷ XVIII, thời Hậu Lê. Ban đầu, đình là một công trình có quy mô bề thế, theo mô típ thường thấy ở khu vực đồng bằng Bắc Bộ “tiền nhất, hậu đinh”, gồm 5 gian tiền đường, 3 gian trung đường và 1 gian hậu cung. Thời kỳ chống Pháp năm 1947, đình bị tiêu thổ phục vụ kháng chiến mất 5 gian tiền đường. Hiện tại, đình chỉ còn lại 3 gian trung đường và 1 gian hậu cung. Phần còn lại của ngôi đình Cốc Tràng hiện nay là một kiến trúc hình chữ đinh (tòa trung đường và gian hậu cung của ngôi đình cũ). Công trình hướng Nam, tọa lạc trên gò đất cao ở trung tâm của làng, nằm gần với con đường thôn. Khuôn viên của đình khá rộng, phía trước là khoảng sân rộng, phía sau có vườn cây. Đứng phía trước nhìn lên, mái đình lợp ngói ta, rêu phong cổ kính, hai đầu bờ nóc mang dáng dấp của rồng cách điệu… Nhìn chung, ngôi đình còn khá chắc chắn.
Hòa chung không khí những ngày Cách mạng Tháng 8/1945 thành công trên phạm vi cả nước, ngày 21/8/1945, khởi nghĩa giành chính quyền của huyện An Lão thắng lợi. Tại đình Cốc Tràng, Ban cán sự Việt Minh huyện đã cử cán bộ về An Lão, tuyên bố xóa bỏ chính quyền cũ, thành lập chính quyền lâm thời mới. Trong không khí phấn khởi được trở thành công dân của một nước độc lập, có quyền tự do, nhân dân xã Cảnh Hưng (nay là Chiến Thắng) đã nô nức kéo về đình Cốc Tràng tổ chức mít tinh, chào đón sự ra đời của chính quyền mới. Sau khi chính quyền xã được thành lập, đình Cốc Tràng đã trở thành trụ sở làm việc của cơ quan chính quyền. Ngày 6/01/1946, đình là địa điểm bỏ phiếu bầu cử đại biểu Quốc hội khóa I của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Từ tháng 11/1946 - 5/1947, di tích vẫn là trụ sở làm việc của Ủy ban Hành chính xã Cảnh Hưng… Tại khu vực đình Cốc Tràng, nhân dân đã đào nhiều hầm bí mật để nuôi giấu cán bộ trong suốt thời gian kháng chiến chống Pháp.
Những năm chống Mỹ cứu nước, đình Cốc Tràng tiếp tục phát huy vai trò là chỗ dựa tin cậy cho cộng đồng. Giai đoạn 1965 – 1968 và các năm 1976, 1989 đình là kho chứa lương thực của Hợp tác xã Chiến Thắng.
Trải qua thăng trầm của lịch sử, chiến tranh, thiên nhiên khắc nghiệt, song nhiều đồ thờ có giá trị vẫn được dân làng bảo vệ gìn giữ khá nguyên vẹn như: Bia đá; sắc phong; đại tự chữ Hán, câu đối, bài vị, long đình, nhang án…
Sinh hoạt văn hóa và lễ hội truyền thống tại đình Cốc Tràng, ngoài những ngày đầu tháng và hôm rằm thì hàng năm cứ vào ngày 10/2 (âm lịch) lễ hội lại được tổ chức. Sau phần tế lễ là phần hội có các trò chơi dân gian như: Hát chèo sân đình, đánh cờ, tổ tôm, đấu vật, đi cầu thùm…
Ngày 05 tháng 9 năm 2012, Uỷ ban nhân dân thành phố Hải Phòng ra quyết định số 1442-QĐ/UBND công nhận đình Cốc Tràng là Di tích Lịch sử cấp thành phố.