ĐÌNH CÂU TRUNG
(Di tích Lịch sử Kháng chiến cấp thành phố)
Đình Câu Trung thuộc xã Quang Hưng, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng. Nơi đây, hàm chứa nhiều giá trị lớn về lịch sử và truyền thống yêu nước qua các thời kỳ đấu tranh cách mạng của địa phương.
Theo thần tích, di tích thờ Công chúa Quỳnh Trân - con gái vua Lê Thánh Tông. Bà là người có công lớn với dân, với nước. Sau khi xuất gia về vùng quê hẻo lánh ven sông, công chúa đã khai khẩn đất hoang, lập điền trang trồng cấy lương thực, mở chợ cho dân làng buôn bán, quy tụ nhân dân trong vùng đến làm ăn, sinh sống. Để tri ân công lao của Công chúa, sau khi mất, dân làng đã suy tôn bà là Thành hoàng và lập miếu thờ phụng.
Đình Câu Trung được khởi dựng vào năm 1705. Do chiến tranh tàn phá, đình được trùng tu, tôn tạo nhiều lần. Năm 2011, nhân dân đã xây dựng mới ngôi đình Câu Trung, ngay tại vị trí nền đình cũ. Công trình hướng Nam, diện tích 2200 m2, kết cấu chữ đinh, kiểu tường hồi bít đốc, xây dựng bằng vật liệu xi măng, cốt thép. Phía trước ngôi đình có khoảng sân rộng - nơi hoạt động văn hóa, văn nghệ thể thao của làng. Đi qua sân là cái ao nhỏ, xung quanh đình có nhiều cây cổ thụ và tường bao.
Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, đình Câu Trung là một trong những căn cứ cách mạng quan trọng - nơi Ban cán sự Việt Minh huyện An Lão và tự vệ quần chúng cách mạng hội họp, luyện tập quân sự.
Đêm ngày 16 rạng ngày 17/8/1945, xuất phát từ đình Câu Trung, lực lượng tự vệ tiến về giành chính quyền ở huyện An Lão. Tại địa điểm đình, bộ đội địa phương và du kích xã đã vượt sông, sang huyện lỵ An Dương tước vũ khí của địch. Tiếp đó, ngày 21/8/1945, tự vệ quần chúng huyện An Lão từ đình Câu Trung tiến về tỉnh lỵ Kiến An chiếm dinh Tỉnh trưởng, thu vũ khí của Bảo an binh, góp phần quan trọng vào thắng lợi của cách mạng tháng Tám ở tỉnh Kiến An.
Đình là nơi gìn giữ những giá trị tinh thần tốt đẹp của dân tộc như: truyền thống uống nước nhớ nguồn, sinh hoạt tín ngưỡng, văn hóa, thể thao,… của nhân dân địa phương. Đặc biệt, đình còn là nơi chứng kiến những sự kiện lịch sử cách mạng của thành phố trong công cuộc kháng chiến chống ngoại xâm.
Hiện nay, đình còn lưu giữ được một số di vật, cổ vật có giá trị như: Câu đối, đại tự, tượng Thành hoàng và một số bia đá…
Hàng năm, sinh hoạt văn hóa lễ hội truyền thống của đình làng được diễn ra vào ngày 10/10 (âm lịch) - ngày Thánh hóa. Sau phần lễ là phần hội, trong phần hội có tổ chức các trò chơi dân gian như: Chọi gà, đấu vật, đi cầu thùm, bắt vịt... Vào những ngày này, mọi người thường tụ hội về đây rất đông, cùng nhau sinh hoạt văn hóa tâm linh, ôn lại những truyền thống tốt đẹp của địa phương.
Ngày 28 tháng 01 năm 2005, Uỷ ban nhân dân thành phố ra quyết định số 177-QĐ/UBND công nhận đình Câu Trung là Di tích Lịch sử cấp thành phố.