ĐÌNH LÀNG NGỌC CHỬ
(Di tích Lịch sử cấp thành phố)
Đình làng Ngọc Chử thuộc địa bàn xã Trường Thọ, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng, cách trung tâm thành phố Hải Phòng khoảng 20 km về phía Tây.
Theo bản Thần tích được sao lại từ Viện Thông tin khoa học xã hội Hà Nội cho biết: Đình làng Ngọc Chử thờ 3 vị Thành hoàng, cả 3 vị đều là nhân thần: 1. Bùi Tướng Công Thần Tiên, tên húy Tiên; 2. Phù Sơn Đô Thiên Thượng Tướng, tên húy Phù; 3. Nội Phủ Giám Đô Thái kiêm Thượng tân Viện sự.
Bùi Mộng Hoa (Bùi Tướng Công Thần Tiên) người trang Hoa Chử, huyện An Lão, năm 20 tuổi ông đỗ Thái học sinh, làm Tuyên phủ xứ Châu Hóa. Ông tham gia chống giặc Chiêm Thành ở trận Cổ Vô được thăng chức Khu mật viện và được ban thực ấp gồm 2 trang Hoa Chủ, Phương Chử. Khi ông về quê dạy học, làm thuốc, năm Quý Ly cướp ngôi nhà Trần, hai lần cho sứ về triệu, ông không ra. Sau đó bỏ lên núi Voi tu tiên, rồi không rõ tung tích.
Phù Sơn Đô Thiên Thượng Tướng, tên húy Phù; Nội Phủ Giám Đô Thái kiêm Thượng tân Viện sự: hai vị này không rõ tung tích.
Căn cứ vào niên đại ghi trên hai tấm bia đá hậu thần (Gia Long 6 năm 1807 và Minh Mệnh 8 năm 1827) hiện còn được bảo tồn tại di tích ghi rõ địa danh xã Hoa Chử, huyện An Lão, phủ Kinh Môn. Nội dung bia ghi lại các vị có công lớn với làng xã, chuyên làm việc thiện, giúp đỡ kẻ nghèo khó được Nhân dân kính trọng suy tôn. Như vậy, đình được khởi dựng vào khoảng đầu thế kỷ XIX.
Xưa cấu trúc đình được xây theo hình chữ Đinh truyền thống, gồm 5 gian tiền tế, 3 gian hậu cung. Năm 1948 đình bị giặc Pháp đốt cháy gần hết, sau đó bị tiêu thổ kháng chiến. Đến năm 2003 dân làng góp công phục dựng 3 gian nhà nhỏ làm nơi thờ tự. Năm 2018, đình được trùng tu, phục dựng khang trang như hiện nay.
Do thời gian và chiến tranh, hiện tại chỉ còn 2 bia đá, một số sắc phong và một bức ảnh chụp ngôi đình đã bị Pháp đốt năm 1948.
Lễ hội được tổ chức vào các ngày âm lịch hàng năm: ngày 11-12 tháng Giêng giỗ Đức Thượng đẳng thần; lễ Kỳ phúc từ mùng 10 đến 10 tháng Hai… Các hoạt động lễ hội nhằm tôn vinh, tưởng niệm các vị Thành hoàng làng, những người có công với dân, với nước, qua đó giáo dục truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, tạo sự đoàn kết gắn bó trong dân làng.
Ngày 09 tháng 10 năm 2019, Uỷ ban nhân dân thành phố ban hành Quyết định số 2417-QĐ/UBND công nhận đình làng Ngọc Chử là Di tích Lịch sử cấp thành phố.