VĂN MIẾU XUÂN LA
(Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố)
Văn miếu Xuân La thuộc xã Thanh Sơn, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng. Đây là công trình văn hóa tâm linh, tín ngưỡng của nhân dân trong và ngoài địa phương, dựng lên để thờ phụng những người có công với dân với nước.
Văn miếu Xuân La thờ Khổng Tử, tức đạo Nho. Khổng Tử là người nước Lỗ. Đạo của ông là lấy đức nhân để xây dựng, phát triển xã hội. Trải qua nhiều năm đi truyền dạy và trực tiếp tham gia làm quan cho triều chính, cuối cùng ông trở về làm thầy dạy học ở nước Lỗ. Học trò của ông có rất nhiều người thành đạt. Trong số 72 vị được vinh danh là học trò xuất sắc nhất, thì có 10 học trò được tôn vinh là “thập triết”. Có 4 người được đạo Nho tuyển chọn, tôn vinh là các vị Thánh và được thờ phối với Khổng Tử gồm: Nhan Tử; Tăng Tử; Tử Tư; Mạnh Tử. Ngoài những vị được thờ chính trên, tại Văn Miếu ở các địa phương còn khắc bia ghi tên hoặc phối thờ các vị đỗ đạt đại khoa, trung khoa có nhiều công lao đóng góp xây dựng trùng tu tôn tạo Văn miếu.
Di tích được xây dựng từ rất sớm và cũng là một Văn miếu có công trình kiến trúc quy mô, khuôn viên rộng lớn, cảnh sắc thiên nhiên đẹp thuộc diện tầm Văn miếu cấp phủ. Trải qua thăng trầm của lịch sử, các công trình của Văn miếu cổ xưa đã bị hủy hoại, tuy nhiên dấu tích vật chất nền đất Văn miếu và một số bia đá vẫn còn. Chính vì vậy, một số công trình cơ bản của Văn miếu Xuân La đã được phục dựng lại trên nền đất Văn miếu cổ xưa. Di tích hiện nay, còn được gọi là Văn Thánh đường. Công trình tuy được xây dựng bằng chất liệu bê tông, cốt sắt, song kiểu dáng kiến trúc cổ truyền của Văn miếu vẫn đảm bảo mặt bằng kiểu tiền nhất, hậu đinh.
Những di vật tiêu biểu của di tích: Thạch đại; tượng đức Thánh Khổng; bức đại tự.
Hàng năm, nhân dân tổ chức các tiết lệ tại di tích Văn miếu vào ngày 18,19 tháng Giêng và ngày 27 tháng 8. Người dân trong và ngoài địa phương đến tham gia lễ hội rất đông vui. Hiện nay, nhân dân đang từng bước khôi phục lại những nét sinh hoạt văn hóa, hội lễ truyền thống của Văn miếu thành địa chỉ văn hóa tâm linh cho nhân dân đến chiêm bái.
Ngày 10 tháng 8 năm 2010, Uỷ ban nhân dân thành phố ra quyết định số 1343-QĐ/UBND công nhận Văn miếu Xuân La là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố.