ĐỀN CANH SƠN
(Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố)
Đền Canh Sơn (còn gọi là Kinh Sơn) thuộc thôn Vân Đôi, xã Đoàn Lập, huyện Tiên Lãng, thành phố Hải Phòng, cách trung tâm thành phố khoảng 24,5 km.
Đền Canh Sơn là một trong “ngũ linh từ” của huyện Tiên Lãng. Theo tài liệu còn lưu giữ tại xã Đoàn Lập, đền Canh Sơn thờ 2 vị có công giúp vua đánh giặc và mở mang làng xóm là: Kinh Sơn (sinh ngày 10-1, hóa ngày 10-5) và Trí Minh (sinh ngày 10-1).
Năm Tự Đức 14 (1861) đền được làm bằng gạch ngói, đến năm 1890, đền được tu tạo. Trải qua thời gian, chiến tranh, nhưng di tích còn bảo lưu nguyên vẹn số cổ vật là đồ thờ tự, đồng nhất ở chất liệu chế tác bằng đá và mang niên hiệu đời nhà Nguyễn như: khám, ngai án, bài vị đá; long đình, bát hương đá; 3 chiếc đài quả đá; lộc bình đá kiểu cổ; cửa võng ngoài và trong bằng đá xanh; đôi voi thờ bằng đá, các đồ thờ tự… Điểm khác biệt nhất của đền Canh Sơn với những ngôi đền khác là thờ lộ thiên và toàn bộ đồ thờ tự đều làm bằng đá đặt trên các phiến đá lớn thứ tự thành 2 lớp trong và ngoài theo các khung cửa võng đá, chạm hình rồng chầu mặt trời, vân mây tản… Ngôi đền nhận được 10 sắc phong của nhà Nguyễn.
Trước năm 1938, ngày tế lễ hằng năm theo ngày hóa của các vị Thành hoàng. Ngoài ra còn có lệ lễ tế Xuân (15-1), Kỳ Phúc (1-6), tế Thu (15-8). Ngày nay lễ hội truyền thống thường diễn ra vào tháng 2 và tháng 8. Đền Canh Sơn là công trình gắn liền với sự tồn tại, phát triển của cộng đồng dân cư địa phương, đặc biệt tính độc đáo trong cách thờ tự và nghi lễ sinh hoạt tín ngưỡng cầu mưa mỗi lần gặp hạn hán.
Với những tín ngưỡng tâm linh và kiến trúc độc đáo của đền Canh Sơn, ngày 14 tháng 9 năm 2003, Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Quyết định số 2260/QĐ-UB xếp hạng đền Canh Sơn là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố.