ĐÌNH LỆ TẢO
(Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố)
Đình Lệ Tảo (còn gọi là Lệ Cảo) thuộc phường Nam Sơn, quận Kiến An, thành phố Hải Phòng, cách trung tâm thành phố khoảng 10 km. Đình là công trình văn hóa tâm linh, tín ngưỡng, gắn với làng Lệ Tảo xưa; do chính cộng đồng dân cư nơi đây xây dựng nên để thờ phụng hai vị thần là Bạch Mã và Thiên Quan; được truyền tụng là những người có công với dân, với nước. Đình cũng là địa điểm ghi nhận những sự kiện lịch sử kháng chiến kiến quốc của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương.
Đình có bố cục mặt bằng kiểu chữ đinh (J), gồm 5 gian bái đường, 02 gian chuôi vồ, hậu cung đình quay hướng Nam, phía Đông là nhánh sông nhỏ, phía Tây là đồi Cựu Viên nằm trong dải núi Thiên văn bao bọc, phía Bắc và phía Nam là vườn cây, cánh đồng ruộng. Tòa bái đường 5 gian bằng gỗ tứ thiết, nổi bật 3 khung cửa gỗ chính giữa được làm theo lối “Thượng song hạ bản”. Bờ nóc mái, tường hồi phục dựng và trang trí theo tường hồi-bít đốc. Đồng thời, nóc mái có kết cấu kiểu “Giá Chiêng” 1 vì có 4 cột. Bên cạnh đó, trong phần cảnh quan của ngôi đình ở mé hồi phía tả, còn có một ban thờ lộ thiên trên tảng đá gốc có diện tích vừa phải dưới gốc cây đa được dân làng giũ gìn và bảo vệ.
Đến nay, đình Lệ Tảo còn bảo tồn và lưu giữ được một số sắc phong và di vật thuộc một số triều vua nhà Nguyễn. Gồm bộ bát biểu 20 cây, 01 sập thờ, 01 nhang án tiền, 03 bộ ngai, ỷ, mũ thờ, 02 pho tượng Thành Hoàng, 01 bộ ghi lạc khoản các đời vua Nguyễn …
Tuy trải qua nhiều lần tu tạo, đình Lệ Tảo vẫn giữ được nhiều mảng chạm, khắc nghệ thuật mang giá trị niên đại Nguyễn cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX như trang trí trên thân bẩy hiên, hai bộ cửa võng gian trung tâm và gian chuôi vồ nối với tòa bái đường được thể hiện khá sinh động như: Trúc hóa Long, Mai – Điểu, Tứ Quý, Tứ Linh với đường nét đục chạm chau chuốt, sơn thếp công phu.
Sinh hoạt văn hóa lễ hội truyền thống tại đình Lệ Tảo diễn ra vào các ngày âm lịch trong năm, gồm10/02, 16/4, 15/7, 02/12. Vào những ngày này, người dân đến đình tham gia các sinh hoạt văn hóa tâm linh, tín ngưỡng cổ truyền của dân tộc.
Ngày 19 tháng 01 năm 2004, Uỷ ban nhân dân thành phố Hải Phòng ra quyết định số 205-QĐ/UB công nhận đình Lệ Tảo xếp hạng Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố.