ĐÌNH TỨ NGHI
(Di tích Lịch sử cấp thành phố)
Đình Tứ Nghi nằm trên địa bàn thôn Tân Nam, xã Mỹ Đức, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng, cách trung tâm thành phố khoảng 12 km.
Đình Tứ Nghi thờ Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn làm Thành hoàng làng. Ông là bậc tướng tài, có công rất lớn, 3 lần chỉ huy quân dân Đại Việt đánh thắng quân Nguyên Mông sang xâm lược nước ta. Năm 1257, quân Nguyên sang xâm lược nước ta lần đầu, ông được cử cầm quân giữ biên thuỳ phía Bắc. Ba chục năm sau, trong hai cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông lần thứ hai (1285) và lần thứ ba (1287-1288), ông lại được đề bạt làm Tiết chế Thống lĩnh toàn quân và đã giành thắng lợi lẫy lừng, đánh tan quân Nguyên ra khỏi bờ cõi đất nước.
Trước Cách mạng tháng Tám năm 1945, đình Tứ Nghi là địa điểm tập luyện của lực lượng tự vệ địa phương. Giữa năm 1943, khu cách mạng Tứ Nghi ra đời. Năm 1952, Huyện ủy An Lão cử đồng chí Hoàng Nam - Cán bộ bưu điện huyện về làm Bí thư chi bộ xã cùng ông Trần Thế Dân, bà Xuyền thôn Tứ Nghi làm công tác dân vận, gây cơ sở, trong thời gian này, đồng chí Hoàng Nam ẩn nấp tại đình Tứ Nghi. Cũng trong thời gian này, đồng chí Nguyễn Văn Thuận chính trị viên đại đội 208 (quân báo) thuộc Tỉnh đội Kiến An được cấp trên phân công cùng với đồng chí Nguyễn Văn Sáng, Phạm Văn Quấn, Phạm Văn Ngọc về điều tra bốt Thạch Lựu, bốt Quản Lẩn (Mỹ Đức), bốt Cầu Nguyệt; trong thời gian đó đồng chí Nguyễn Văn Thuận trú tại hầm đình Tứ Nghi. Năm 1954, đồng chí Trần Minh cán bộ tham mưu Tỉnh đội Kiến An về Tiểu khu Tứ Nghi liên lạc với bộ đội Núi Voi, lấy đình Tứ Nghi làm nơi liên lạc và tập kết bộ đội chủ lực đánh bốt Sái Nghi (Mỹ Lang). Trong trận đánh có ba đồng chí hy sinh và được chôn cất cạnh đình.
Trong kháng chiến chống Mỹ, đặc biệt là giai đoạn chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, đình Tứ Nghi là địa điểm sơ tán của Bệnh viện Lao Hải Phòng và chuyển thành trạm điều dưỡng của Trung đoàn 180 Bộ Tư lệnh quân khu 3. Kết thúc chiến tranh, đình Tứ Nghi chuyển thành Bệnh viện Đa khoa cơ sở 2, Bệnh viện huyện An Lão.
Theo những dấu tích còn lại, đình Tứ Nghi được xác định khởi dựng vào năm Đinh Mùi, niên hiệu Duy Tân (1907). Công trình có bố cục mặt bằng theo hình chữ Đinh truyền thống, gồm tòa tiền tế và hậu cung. Đây là công trình tín ngưỡng, là không gian tổ chức lễ hội truyền thống hàng năm của nhân dân địa phương.
Một số di vật tiêu biểu còn lưu giữ như: hoành phi, câu đối, bia “Hậu thần bi ký”, tượng thành hoàng đức thánh Trần Hưng Đạo, Kiệu long đình, 02 nhang án…
Với những giá trị về lịch sử, văn hóa còn còn được bảo tồn, đình Tứ Nghi được UBND thành phố Hải Phòng quyết định xếp hạng di tích Lịch sử cấp thành phố (Quyết định số 2418/QĐ-UBND, ngày 09/10/2019).