ĐÌNH CAO BỘ
(Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố)
Đình Cao Bộ thuộc xã Đại Hà, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng. Đây là một công trình văn hóa cổ, đã từng tồn tại, gắn bó với bao thăng trầm của lịch sử. Công trình được tạo dựng, nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tâm linh của con người.
Căn cứ vào tài tiệu khảo sát tại địa phương, đình Cao Bộ thờ ngài tướng quân Đoàn Thương quê ở làng Xuân Độ, huyện Gia Lộc (trước là huyện Gia Phúc), tỉnh Hải Dương. Ông là người có công với dân cư vùng ven biển trong việc trấn thủ suối Đông. Vị thần thứ hai được tôn thờ tại đình là vị Nam Hải Đại Vương, chính tên là Phạm Tử Nghi, húy là Thành. Ngài là người xã Vĩnh Niệm, huyện An Dương, phủ Kinh Môn nay là phường Vĩnh Niệm, quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng. Ông là một nhân vật lịch sử, nổi bật với sức khỏe phi thường, quật ngã voi dữ ở chấn kinh thành Thăng Long. Với quê hương, ông để lại một công trình vô giá. Con đê ngăn nước mặn khỏi xâm nhập vào làng, được người đời sau ghi nhớ. Do thái độ khảng khái, kiên quyết giữ vững chủ quyền quốc gia trước âm mưu bành trướng xâm lấn đất đai của nhà Minh, ông đã bị đối phương sát hại, song uy vong của ông vẫn làm triều Minh run sợ, lo lắng.
Đình làng Cao Bộ có tổng diện tích 680 m2, có niên đại cuối thế kỷ XVIII. Ngôi đình cũ có quy mô đồ sộ, được dựng theo lối chéo đao tàu góc, có hành lang ván gỗ, thờ cúng rất uy nghiêm. Trong cuộc chiến đấu với quân Pháp năm 1952, đội du kích địa phương tiêu diệt tên quan Ba vào ngày 12 tháng 01 năm Nhâm Thìn (1952), làm cho giặc vô cùng tức tối, chúng đã càn quét vào khu dân cư, phá sạch kiến trúc ngôi đình. Năm 2009, đình Cao Bộ đã được nhân dân tu bổ, phục dựng lại ngay trên nền đất cũ. Mặt chính của đình Cao Bộ quay hướng Bắc, nơi có hồ nước và con đường giao thông liên xã. Đình được bố cục mặt bằng kiểu chữ đinh, gồm 5 gian tiền đường, 2 gian cung cấm. Bộ vì nóc gỗ được kết cấu kiểu chồng giá chiêng. Nhìn chung, ngôi đình được phục dựng khá công phu, bài bản, từ đầu kê chân cột, đến các chi tiết trang trí, đắp vẽ trên bờ nóc mái, tất cả đều từ vật liệu truyền thống, gạch, gỗ, gốm lợp đảm bảo độ thẩm Mỹ, vững chắc khi dân làng tổ chức tế lễ và hội hè.
Là một công trình văn hóa tâm linh của địa phương, đình Cao Bộ bị ảnh hưởng nặng nề qua hai cuộc chiến tranh vừa qua. Những di vật còn lại được bảo quản tại đình là: Bộ sưu tập sắc phong của các vị Thành hoàng; ngai án, bài vị; bộ sưu tập thần tích, thần sắc…
Cũng như nhiều làng xã khác của vùng duyên hải, việc sinh hoạt văn hóa, lễ hội tại địa phương từ xưa đều diễn ra tại ngôi đình làng, việc tế lễ, dâng lễ vật là những sản phẩm nông nghiệp như xôi, thịt, hoa quả…Lễ hội vào các ngày Kỳ phúc (10/01) và (15/8).
Ngày 27 tháng 01 năm 2011, Uỷ ban nhân dân thành phố ra quyết định số 163-QĐ/UBND công nhận đình Cao Bộ là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp thành phố.