Bác Hồ với phong trào thi đua “Sóng Duyên Hải”

Bác Hồ với phong trào thi đua “Sóng Duyên Hải”

Ngày 20 tháng 10 năm 1946, trên cương vị người đứng đầu Nhà nước, Chủ tịch nước đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, sau chuyến thăm Pháp và dự Hội nghị Phôngtenơblô, Người trở về nước đặt chân lên Bến Ngự - Cảng Hải Phòng trong tinh thần khí thế chuẩn bị cho cuộc kháng chiến. Trước khi trở về Hà Nội để cùng Trung ương lãnh đạo đất nước bước vào cuộc chiến, Người vẫn dành thời gian làm việc, chỉ đạo, thăm hỏi và động viên chiến sĩ và Nhân dân thành phố. Đúng một tháng sau, vào ngày 20 tháng 11 năm 1946, quân và dân Kiến An - Hải Phòng đã anh dũng nổ phát súng mở màn cho cuộc kháng chiến trên toàn miền Bắc và bảo vệ thành phố thân yêu. Kể từ ngày ấy, dù bận trăm công nghìn việc của dân tộc, của đất nước, nhưng Người vẫn luôn dành tình cảm đặc biệt cho Đảng bộ, quân và Nhân dân thành phố Hải Phòng. Trong cuộc đời của Người, đảng bộ, chính quyền, quân và dân thành phố Hải Phòng vinh dự được 9 lần đón Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm. Người luôn quan tâm, theo sát các phong trào thi đua lao động sản xuất của công nhân lao động Hải Phòng. Mùa xuân năm 1961, nhà máy cơ khí Duyên Hải mở hội thao diễn kỹ thuật mùa xuân, mở đầu cho phong trào “Sóng Duyên Hải”, phong trào thi đua sôi nổi phát huy sáng kiến trong lao động sản xuất công nghiệp của toàn miền Bắc, Người kịp thời động viên: “Phong trào học tập Duyên Hải và phong trào thi đua với Duyên Hải đang phát triển mạnh ở các xí nghiệp và công trường. Đó là một điều rất tốt… Phong trào Duyên Hải phát triển vững chắc và rộng khắp, thì chúng ta nhất định hoàn thành vượt mức kế hoạch năm nay và hoàn thành trước thời hạn kế hoạch 5 năm”. (Báo Nhân Dân, số 2611, ngày 15 tháng 3 năm 1961)

Cũng ngày 15/3/1961, Bác Hồ đã về thăm và động viên Nhà máy cơ khí Duyên Hải. Cán bộ công nhân nhà máy không được báo trước Bác Hồ về thăm mà chỉ được biết “Có cán bộ Trung ương đến động viên phong trào thi đua…”.

Đúng 12 giờ trưa, xe chở Bác chạy thẳng vào sân nhà máy. Cán bộ công nhân phát hiện ra Bác với bộ quần áo bà ba nâu giản dị. Mọi người reo mừng “Bác Hồ”, “Bác Hồ”. Công nhân kéo 3 hồi còi chào Bác. Mọi người hô vang “Bác Hồ muôn năm”. Bác ân cần thăm hỏi mọi người rồi đi thăm nhà vệ sinh, bếp ăn tập thể và đứng lâu ở phân xưởng đúc. Bác hỏi thăm sức khỏe, mức sống gia đình và lương hàng tháng của anh chị em công nhân đang làm khuôn đốt lò, sàng cát. Bác phê bình lãnh đạo để nơi nấu gang, làm khuôn còn chật chội, thiếu ánh sáng, để nguyên liệu còn bừa bộn. Bác sang phân xưởng cơ khí nói chuyện với công nhân, Bác khen anh chị em giỏi tay nghề, có tinh thần trách nhiệm. Lãnh đạo nhà máy mời Bác nói chuyện, Bác bảo “Kê bàn để Bác nói chuyện”. Bác giản dị trong bộ quần áo nâu, đứng trên một cái bàn gỗ kê ngay tại phân xưởng cơ khí, cán bộ công nhân nhà máy lớp đứng lớp ngồi xúm quanh Bác.

Bác mở đầu: “Nghe tin các cô, các chú có những tiến bộ nên Bác đến thăm các cô, các chú và nói chuyện với các cô, các chú…”. Bác nhấn mạnh vai trò của sản xuất công nghiệp: “Xây dựng CNXH để cho đời sống toàn dân được ấm no, hạnh phúc. Muốn no thì phải sản xuất nhiều gạo. Muốn ấm thì phải sản xuất nhiều vải. Muốn có gạo, có vải thì nông nghiệp không thể để mãi như hiện nay mà phải có máy móc. Máy móc là do các cô, các chú làm. Phải có nhiều máy và máy tốt.” Bác căn dặn cán bộ công nhân nhà máy “phải tăng gia sản xuất và thực hành tiết kiệm”, phải “thi đua hăng hái”, thực hiện phương châm “Mình vì mọi người, mọi người vì mình”. Bác nhấn mạnh: “Phong trào ở đây đương phát triển tốt, đương thi đua phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất để bảo đảm hoàn thành vượt mức kế hoạch và sản xuất với phương châm nhiều, nhanh, tốt, rẻ. Nhưng không nên chỉ bốc lên từng lúc, mà phải bền bỉ, liên tục. Muốn thế phải luôn luôn cải tiến, phải thực hiện tốt chế độ quản lý dân chủ của Đảng”. Bác hỏi thăm và dặn dò công nhân phải tham gia quản lý xí nghiệp và cán bộ phải tham gia lao động, phải đi sát xuống dưới, kịp thời phát hiện và giải quyết những khó khăn trong sản xuất. Bác kêu gọi anh chị em ra sức thi đua, tăng gia sản xuất và tiết kiệm để xây dựng CNXH và nâng cao đời sống.

Sau đó hai tháng, nhà máy nhận được 3.000 đồng Bác gửi tặng cùng với lời dặn: “Số tiền đó dùng để mua sắm dụng cụ cho nhà trẻ và mua sách báo cho công nhân đọc”.

Tập thể cán bộ, đảng viên và công nhân nhà máy vô cùng xúc động trước tình cảm của Bác dành cho anh chị em. Thực hiện lời dặn dò của Bác, Đảng ủy nhà máy đã tổ chức cho cán bộ, đảng viên, công nhân viên chức nhà máy kiểm điểm những thiếu sót ở tất cả mọi bộ phận, mọi khâu, mọi công đoạn trong sản xuất và có hướng xử lý, khắc phục. Nhà máy chú trọng công tác giáo dục chính trị, đồng thời triển khai việc bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ, công nhân, đề ra tiêu chuẩn cụ thể, lấy kết quả bồi dưỡng nghiệp vụ là căn cứ để bổ nhiệm, nâng lương và khen thưởng cán bộ.

Từ đó, phong trào thao diễn kỹ thuật của nhà máy đã lan rộng, trở thành phong trào thi đua toàn diện trên mọi lĩnh vực, tác động đến mọi bộ phận, phòng ban trong toàn nhà máy, trở thành nguồn động lực để anh chị em cán bộ, công nhân nhà máy hăng hái phấn đấu thi đua không ngừng nâng cao năng suất lao động, đưa “Sóng Duyên Hải” trở thành tiếng vang và lá cờ đầu trong phong trào thi đua của ngành công nghiệp toàn miền Bắc.

Ngày 11 tháng 7 năm 1961, tại Đại hội chiến sĩ thi đua toàn quân, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bài thơ, trong đó có nhắc đến “ngọn cờ Duyên Hải”:

Công nhân phất cao ngọn cờ Duyên Hải,

Nông dân phất cao ngọn cờ Đại Phong,

Quân đội anh hùng phất cao ngọn cờ “ba nhất”,

Công, nông, binh đại thi đua, đại đoàn kết,

Chủ nghĩa xã hội nhất định đại thành công,

Bắc - Nam nhất định sẽ thống nhất non sông một nhà.

Ngày 28 tháng 7 năm 1961, nhân Hội nghị liên hoan chiến sĩ thi đua công, nông, binh tại Hải Phòng, Bác đã gửi điện cho Hội nghị: “Từ nay, công nhân cần nâng cao hơn nữa tinh thần làm chủ xí nghiệp, đẩy mạnh hơn nữa phong trào Duyên Hải, nhằm hoàn thành toàn diện và vượt mức kế hoạch năm 1961”. Cũng trong năm đó, Hải Phòng vinh dự được đón các đồng chí Lê Duẩn, Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng; Trường Chinh, Chủ tịch Quốc hội; Hoàng Quốc Việt, Chủ tịch Tổng công đoàn Việt Nam; Lê Thanh Nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ… về thăm nhà máy.

Với khí thế thi đua sôi nổi, với những cải cách tích cực, làm theo những lời căn dặn của Bác, năm 1961, nhà máy về trước kế hoạch 75 ngày, đạt 112,20% kế hoạch, tặng 194,5% so với năm 1060. Xuân Nhâm Dần năm 1962, Bác Hồ có thư chúc mừng năm mới:

Năm Dần, mừng xuân thế giới,

Cả năm châu phấp phới cờ hồng,

Chúc miền Bắc thi đua phấn khởi,

Bốn mùa hoa Duyên Hải, Đại Phong.

Chúc miền Nam đấu tranh tiến tới,

Sức triệu người hơn sóng biển Đông,

Chủ nghĩa xã hội càng thắng lợi,

Hòa bình thống nhất quyết thành công.

Tháng 5 năm 1962, nhà máy cơ khí Duyên Hải vinh dự được tuyên dương là một trong 4 lá cờ đầu trong phong trào thi đua của toàn miền Bắc và được tặng Huân chương Lao động hạng Nhất.

Bước vào năm 1964, phong trào thi đua trong cả nước đã ở một tầm cao mới. Tại Hội nghị “Chính trị đặc biệt” ngày 27 tháng 3 năm 1964, Bác kêu gọi: “Mỗi người chúng ta làm việc bằng hai để đền đáp lại đồng bào miền Nam ruột thịt”. Lời kêu gọi của Bác Hồ đã thấm sâu vào mỗi cán bộ, đảng viên, công nhân của Nhà máy cơ khí Duyên Hải và trở thành hành động cụ thể. Trong hai năm 1964-1965, công nhân nhà máy đã phát huy sáng kiến, thi đua lao động sản xuất, kết quả đã hoàn thành vượt mức kế hoạch đề ra: đạt 109%, phát huy 617 sáng kiến, cải tiến hợp lý hóa sản xuất, trong đó có 311 sáng kiến được áp dụng thường xuyên, phá 137 chỉ tiêu, hạ 439 định mức, giảm 60.138 giờ công, tiết kiệm được 118.988 kg nguyên liệu, làm lợi cho Nhà nước 228.498 đồng. Trong số đó có 26,1% tổng số công nhân có sáng kiến, cá biệt có đồng chí trong 3 năm liền phát huy 100 sáng kiến.

Những kỷ niệm với Bác Hồ thân yêu, tình cảm ấm áp và những lời căn dặn của Bác luôn được tập thể cán bộ, đảng viên và công nhân Nhà máy cơ khí Duyên Hải khắc ghi và noi theo, là động lực to lớn để tập thể cán bộ và công nhân nhà máy vượt qua khó khăn, quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ lao động sản xuất, góp phần quan trọng vào thắng lợi cuộc cách mạng giải phóng miền Nam thống nhất hoàn toàn đất nước.

Từ ngày được Bác Hồ kính yêu về thăm, Nhà máy cơ khí Duyên Hải đã trải qua nhiều những thăng trầm. Những lớp cán bộ được vinh dự trực tiếp đón Bác và nghe những lời chỉ dạy ân cần của Người, nay không còn ai đang công tác nữa. Có người đi xa, người đã nghỉ hưu. Nhưng những kỷ niệm với Bác và về Bác vẫn được tập thể lãnh đạo và các thế hệ công nhân trân trọng, gìn giữ. Hàng năm, cứ vào ngày sinh nhật Bác 19 tháng 5, Đảng ủy, Giám đốc, Công đoàn Công ty đều phát động phong trào “Thi đua lao động sáng tạo” lập thành tích kỷ niệm ngày Bác về thăm Nhà máy. Lời dạy của Người được trang trọng ghi vào lịch sử công ty, hình ảnh của Người được dựng thành tượng. Phòng truyền thống được trích lời dạy của Bác, bia kỷ niệm trích lời dạy của Bác, để mỗi cán bộ đảng viên và công nhân luôn ghi nhớ kỷ niệm về Người, luôn trân trọng truyền thống và tự hào mình được là một phần của “Sóng Duyên Hải”, lá cờ đầu trong phong trào thi đua sản xuất toàn miền Bắc những năm kháng chiến chống Mỹ./.

Tư liệu:

• Bác Hồ trong lòng đồng bào và chiến sĩ Hải Phòng (Tập hai), Nhà xuất bản Hải Phòng, 1995
• Lịch sử Công ty cơ khí Duyên Hải (1955-2005), Nhà xuất bản Hải Phòng, 2005