CÁCH MẠNG THÁNG TÁM Ở HẢI PHÒNG - KIẾN AN

CÁCH MẠNG THÁNG TÁM Ở HẢI PHÒNG - KIẾN AN

Cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Hải Phòng - Kiến An thắng lợi là kết quả của quá trình vận động và phong trào cách mạng nổ ra liên tục ở nhiều địa phương, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, trực tiếp là cao trào kháng Nhật cứu nước 1940 - 1945.

Ngày 22/9/1940, quân đội Nhật từ Quảng Tây (Trung Quốc) nổ súng tấn công quân Pháp ở Lạng Sơn. Từ hướng biển, ngày 26/9/1940, các chiến hạm của Nhật đổ quân vào Hải Phòng bằng hai mũi: từ phía Đông thành phố lên bến Đáy (Phúc Xá), bến đò Sáu (Kiến Thụy); từ hướng Nam thành phố lên bến Khuể (phía An Lão) qua thị xã Kiến An tiến vào Hải Phòng. Những năm 1941 - 1943, phát xít Nhật ra sức bóc lột, chuyển về chính quốc những sản phẩm vơ vét được của Nhân dân ta. Chúng đã chuyển qua cảng Hải Phòng về chính quốc 3.500.000 tấn gạo, ngô. Thực dân Pháp cũng đưa qua cảng số sản phẩm vơ vét được ở Việt Nam trị giá 176.000.000 đồng Đồng Dương cùng nhiều của cải khác.

Để đàn áp phong trào cách mạng và bảo vệ hành động ăn cướp của mình, phát xít Nhật và thực dân Pháp đã tăng cường lực lượng. Chúng đặt thêm nhiều các trạm gác, mạng lưới mật thám có mặt khắp nơi để bắt cán bộ, phá cơ sở Đảng của ta. Nhiều cán bộ, đảng viên và dân thường bị bắt, bị tra tấn bằng các hình thức vô cùng dã man. Do chính sách khủng bố, lừa bịp và bóc lột của Nhật và Pháp khiến cho các tầng lớp nhân dân Hải Phòng - Kiến An ngày càng căm phẫn và đứng lên đấu tranh giành quyền được sống, giành độc lập và tự do.

Ngày 9/3/1945, Nhật đảo chính Pháp, ngay trong đêm đó, Hội nghị Trung ương Đảng được triệu tập đã nhận định ba cơ hội tốt cho cách mạng đó là: Chính trị khủng hoảng; nạn đói ghê gớm; chiến tranh đến giai đoạn quyết liệt. Hội nghị cũng dự kiến những khả năng làm cho cuộc khởi nghĩa nổ ra và thắng lợi như quân Đồng Minh kéo vào Đông Dương đánh Nhật; quân Nhật tan rã mất tinh thần. Một bản Chỉ thị lịch sử đã được ban hành vào ngày 12/3/1945: “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”. Chỉ thị quan trọng này là kim chỉ nam của toàn Đảng, giúp các địa phương và cơ sở chớp thời cơ hành động, kịp thời giành thắng lợi trong Cách mạng tháng Tám.

 Sau ngày Nhật đảo chính Pháp, tại Hải Phòng-Kiến An, việc xây dựng và củng cố lực lượng vũ trang, bán vũ trang được xúc tiến. Các đội tự vệ bí mật trong công nhân được thành lập ở nhà máy, đội tự vệ cứu quốc và du kích ở vùng nông thôn phát triển mạnh. Hầu hết các xí nghiệp, nhà máy đều có tổ chức Việt Minh. Ngoài các cơ sở cách mạng trực tiếp dưới sự chỉ đạo của Ban cán sự Việt Minh, còn có nhiều nhóm ở thành phố và vùng nông thôn do nhiều đầu mối khác xây dựng, chỉ đạo. Đặc biệt ở những nơi đã xây dựng được căn cứ bí mật từ trước như Kim Sơn (Kiến Thụy), Câu Trung (An Lão),… Đảng ra sức tuyên truyền và tổ chức quần chúng, lựa chọn những quần chúng tích cực và hăng hái nhất trong các đoàn thể quần chúng để xây dựng các tổ chức nửa vũ trang và vũ trang nhằm mục đích bảo vệ cơ sở chính trị, xây dựng và phát triển khu căn cứ cách mạng vững mạnh lấy đó làm trung tâm cho phong trào cách mạng toàn địa phương.

Lúc này, tình thế cách mạng ở Hải Phòng - Kiến An đang nhanh chóng đi đến chín muồi. Phong trào kháng Nhật nổi lên mạnh mẽ khắp nơi và mau chóng trở thành cao trào cách mạng rộng rãi cả ở thành thị và thôn quê đã có tác dụng hỗ trợ và cổ vũ lẫn nhau cùng phát triển. Thực hiện chính sách đoàn kết dân tộc chống kẻ thù chung, Đảng bộ đã ra sức tập hợp, động viên được mọi lực lượng dân tộc tham gia Mặt trận Việt Minh, trong đó lực lượng chính của cách mạng là công nhân và nông dân hình thành khối liên minh công nông vững chắc, lôi cuốn được cả những người trong các tầng lớp tiểu tư sản, tư sản và những người địa chủ yêu nước có thái độ tán thành, ủng hộ cách mạng một cách tích cực hoặc thật sự làm việc cho mặt trận. Ngoài ra, Đảng bộ còn khôn khéo cài được người vào các tổ chức chính trị, các cơ quan chính quyền của địch, kể cả các tổ chức vũ trang của địch, nhằm giác ngộ và lôi kéo quần chúng lầm lạc bị địch lợi dụng để thực hiện những nhiệm vụ của cách mạng giao cho.

Từ tháng 7/1945, phong trào cách mạng ở Hải Phòng - Kiến An phát triển mạnh. Mặt trận Việt Minh ngày càng có ảnh hưởng sâu rộng, có nơi, hầu hết cả làng đều là Việt Minh. Ngày 12/7/1945, Việt Minh cùng nhân dân nhiều xã trong huyện Kiến Thụy đã tiến về làng Kim Sơn, tổ chức mít tinh, lật đổ chính quyền tay sai Nhật, thiết lập chính quyền cách mạng. Đây là một hình thức chính quyền dân chủ nhân dân đầu tiên xuất hiện ở tỉnh Kiến An, là mốc son tô thắm trang lịch sử hào hùng và vẻ vang của nhân dân địa phương nói riêng và Hải Phòng - Kiến An nói chung.

Sau sự kiện này, phong trào cách mạng ngày càng lên cao, quân Nhật hoang mang, lo sợ và tăng cường đàn áp, khủng bố phong trào cách mạng ở Kim Sơn cũng như Hải Phòng - Kiến An. Từ tháng 6-1945, quân Nhật tăng cường khủng bố, đàn áp phong trào cách mạng ở Hải Phòng - Kiến An. Chúng bắt hầu hết cán bộ trong Ban chấp hành Việt Minh thành phố, phá vỡ trên một chục cơ sở trong công nhân, thanh niên, học sinh và trí thức. Bọn hiến binh Nhật đã dùng cực hình tra tấn những cán bộ và quần chúng bị bắt. Chúng muốn tiêu diệt Ủy ban cách mạng giải phóng đầu tiên trong tỉnh Kiến An nhằm đè bẹp ý chí cách mạng của nhân dân ta.

Sáng 4/8/1945, quân Nhật cho 2 xe camnhông chở 40 lính tay sai và sĩ quan Nhật kéo về Kim Sơn, chúng bắn bừa bãi và làm chết một số người dân. Nghe tin, các đội tự vệ và quần chúng ở Tú Đôi đổ xuống, Đoàn Xá, Lão Phong, Kính Trực, Đức Hậu kéo lên. Lực lượng tự vệ các xóm Yên, Kim, Kỳ, Đồn (Tiên Lãng) cũng vượt sông sang phối hợp đánh địch. Nhiều tấm gương chiến đấu anh dũng như bà Rèn - người nổi tiếng trống báo động đầu tiên, dồn dập thôi thúc mọi người cầm vũ khí giết giặc hay ông Mai cầm dao chém tên chỉ huy Nhật, cô Bám tận tụy hướng dẫn đưa các cụ già, em nhỏ về tuyến sau tránh địch khủng bố… Khí thế chiến đấu bảo vệ xóm làng của toàn dân càng dâng cao mạnh mẽ. Bọn địch bị bao vây bốn phía, càng hoảng hốt trước sức mạnh đoàn kết, quyết tâm của nhân dân Kiến Thụy chúng phải vội vã rút lui. Trên đường rút lui, chúng bị tự vệ phục kích nên càng sợ hãi. Trong cuộc chiến đấu, một số tự vệ và quần chúng đã hy sinh, một số nhà ở của đồng bào bị đốt phá, tuy nhiên khí thế cách mạng của quần chúng vẫn vững vàng. Cuộc chiến đấu của quân dân ta với địch trong hoàn cảnh tuy vũ khí thô sơ, ít ỏi, nhưng các đội tự vệ đã đánh trả quyết liệt và đến trưa địch phải rút quân. Mọi người càng thêm kiên quyết và tin tưởng vì đã đập tan cuộc tấn công khủng bố của địch, giữ vững căn cứ và chính quyền cách mạng.

Sự kiện thành lập Uỷ ban dân tộc giải phóng Kim Sơn và cuộc chiến đấu chống Nhật khủng bố thắng lợi có ý nghĩa to lớn, đánh dấu bước phát triển mới của phong trào cách mạng Hải Phòng - Kiến An. Uỷ ban dân tộc giải phóng Kim Sơn là chính quyền cách mạng đầu tiên ở Hải Phòng - Kiến An, là “tiếng trống” thôi thúc nhân dân Hải Phòng - Kiến An vùng dậy, góp phần cùng cả nước đứng lên đấu tranh giành độc lập dân tộc trong Cách mạng tháng 8/1945.

Thời gian này những tin tức về khu giải phóng Việt Bắc được thành lập và quân giải phóng Việt Nam hoạt động mạnh, chính quyền nhân dân ra đời ở một số địa phương đã cổ vũ, tiếp sức cho phong trào cách mạng ở Hải Phòng - Kiến An.

Ngày 15/8/1945, Nhật hoàng tuyên bố đầu hàng Liên Xô và các nước Đồng minh vô điều kiện. Phong trào kháng Nhật, cứu nước trên toàn quốc đã phát triển đến đỉnh cao. Quân Nhật ở Đông Dương hoang mang tan rã. Chính quyền tay sai của chúng từ nông thôn đến thành thị suy sụp. Các tầng lớp trung gian ngả theo cách mạng ủng hộ Việt Minh. Lúc này, tình thế cách mạng trực tiếp đã xuất hiện và đêm ngày 13/8/1945 Ủy ban toàn quốc ra lệnh tổng khởi nghĩa. Từ ngày 13 đến 15/8/1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng cộng sản Đông Dương họp ở Tân Trào đã nhận định “Toàn dân tộc đang sôi nổi đợi chờ khởi nghĩa…” và “Những điều kiện khởi nghĩa ở Đông Dương đã chín muồi”. Phong trào kháng Nhật, cứu nước trên toàn quốc đã phát triển đến đỉnh cao và ở Hải Phòng - Kiến An xuất hiện nhiều yếu tố thuận lợi để cuộc khởi nghĩa nổ ra, đó là:

- Quân Nhật hoang mang, mất tinh thần chiến đấu. Ở nhiều nơi chúng không dám can thiệp vào phong trào đấu tranh của quần chúng. Ở tỉnh lỵ Kiến An, Đồ Sơn, quân Nhật đã rút hết về Hải Phòng. Chính quyền tay sai của Nhật từ nông thôn đến thành thị đều bị tê liệt, tan rã. Các tầng lớp trung gian tỏ thái độ đồng tình ủng hộ cách mạng.

- Phong trào cách mạng đã lên cao trong toàn thành phố. Mặt trận Việt Minh có uy tín lớn, thu hút đông đảo các giai cấp, tầng lớp nhân dân tham gia.

- Tỉnh bộ Việt Minh Kiến An và Thành bộ Việt Minh Hải Phòng đã làm nhiệm vụ của cơ quan lãnh đạo. Cán bộ, đảng viên trong Việt Minh đồng lòng, quyết tâm Tổng khởi nghĩa giành chính quyền.

Trong không khí cách mạng sôi nổi, đêm 14 rạng ngày 15-8-1945, ban lãnh đạo khởi nghĩa huy động lực lượng tự vệ các thôn Kim Sơn, Lão Phong, Kính Trực, Đoàn Xá… làm xung kích cùng với các hội viên cứu quốc bao gồm đoàn thể thanh niên, nông dân, phụ nữ và đông đảo quần chúng cách mạng lên tước vũ khí và giành chính quyền phủ Kiến Thụy. Các lực lượng tự vệ đã tiến vào phủ lỵ, nổ súng thị uy và chiếm giữ những vị trí thiết yếu. Đồng chí chỉ huy tự vệ đọc lệnh của Việt Minh, tên tri phủ buộc phải nộp vũ khí, triện đồng, tài liệu. Lực lượng tự vệ và quần chúng khắp nơi mang theo vũ khí, cờ đỏ sao vàng vừa đi vừa hô vang khẩu hiệu “đánh đuổi phát - xít Nhật”, “đả đảo chính phủ Trần Trọng Kim”… Chiều ngày 15/8/1945, Uỷ ban cách mạng lâm thời phủ Kiến Thụy được thành lập.

Việc giành chính quyền thắng lợi ở phủ Kiến Thụy nhanh chóng lan nhanh khắp vùng, làm nức lòng nhân dân khắp Hải Phòng - Kiến An. Quân Nhật vốn hung hăng, tàn bạo, nhưng nay tình thế đã thay đổi, chúng nằm im không can thiệp vào công việc của cách mạng. Lúc này, chính quyền tay sai đã mất hết tinh thần. Nắm thời cơ đó, các đồng chí lãnh đạo phong trào ở các huyện đã huy động quần chúng lần lượt khởi nghĩa giành chính quyên ở địa phương mình.

Ở Tiên Lãng, ngày 16/8/1945, đông đảo tự vệ và quần chúng cách mạng, gồm cả lực lượng Kiến Thụy tham gia, giành chính quyền ở huyện và ngày 19/8/1945, Uỷ ban cách mạng lâm thời huyện ra mắt công chúng. Ở An Lão, đêm 16 rạng 17/8/1945, tự vệ Câu Trung (An Lão) tước khí giới của lính bảo an làm chủ huyện lỵ. Ngày hôm sau, một tiểu đội tự vệ An Lão sang tước vũ khí của lính lê ở huyện lỵ An Dương. Ngày 21/8/1945, tự vệ Lương Khê, An Lạc, Cam Lộ cùng quần chúng kéo về huyện lỵ xoá bỏ chính quyền tay sai, tuyên bố thành lập Uỷ ban cách mạng lâm thời. Ở Thuỷ Nguyên ngày 22/8, tại sân vận động Dực Liễn, Uỷ ban cách mạng lâm thời chính thức ra mắt nhân dân trong cuộc mít tinh lớn. Ở Vĩnh Bảo, ngày 20/8/1945, tự vệ và quần chúng cách mạng phủ Vĩnh Bảo kéo lên phủ lỵ giành chính quyền. Sáng 22/8/1945, cuộc mít tinh lớn chào mừng Uỷ ban cách mạng lâm thời được tổ chức tại phủ lỵ. Như vậy, từ 17 đến 22/8/1945, các huyện An Lão, Vĩnh Bảo, Tiên Lãng, Thủy Nguyên lần lượt giành được chính quyền. Tin thắng lợi dồn dập ở các huyện cùng với tin tức giành chính quyền ở thủ đô Hà Nội dội về Hải Phòng như một luồng gió mới làm cho không khí cách mạng ở nội thành và tỉnh lỵ Kiến An càng thêm hừng hực, sôi nổi hơn bao giờ hết.

Ở Kiến An, trước sự tan rã nhanh chóng của địch, Việt Minh đã bàn bạc kế hoạch phối hợp giành chính quyền. Nhận được tin do cơ sở của ta trong binh lính địch báo ra, ngày 21/8/1945, lực lượng tự vệ An Lão chia làm hai mũi: một mũi tiến vào Ty bưu điện cắt đứt đường dây thông tin liên lạc của địch; một mũi đột nhập dinh tỉnh trưởng và trại Bảo an binh để tước khí giới. Bằng tinh thần mưu trí và dũng cảm, kết hợp hóa trang với sử dụng nhân mối làm nội ứng, lực lượng của ta đã đột nhập an toàn. Quân ta đã bắt tên tỉnh trưởng và tên giám binh làm theo ý của Việt Minh, tước 62 khẩu súng và treo cờ đỏ sao vàng trên nóc nhà tên chỉ huy Bảo an. Lực lượng tự vệ sau đó rút về Câu Trung.

Ngày 22/8/1945, Ban lãnh đạo khởi nghĩa huy động lực lượng tự vệ và quần chúng các huyện Kiến Thụy, An Lão, An Dương, Tiên Lãng, Thủy Nguyên được sự hỗ trợ của lực lượng chiến khu Trần Hưng Đạo, chính thức giành chính quyền ở tỉnh Kiến An. Lực lượng tự vệ Kiến Thụy đã đột nhập trại Bảo an binh, thu 40 súng, tiến vào bắt tỉnh trưởng và tuyên bố xóa bỏ chính quyền cũ, đốt sổ sách, khế ước, tịch biên tài sản. Một đơn vị đóng giữ trại Bảo an, còn các đơn vị khác cùng quần chúng các nơi vừa đổ về tuần hành thị uy trên đường phố. Lúc đó, lực lượng tự vệ của An Lão, An Dương cũng tiến vào chiếm giữ một số vị trí quan trọng trong thị xã. Do chỉ đạo và hiệp đồng chưa chặt chẽ, nên lực lượng tự vệ các huyện còn hiểu lầm lẫn nhau. Việc này đã kịp thời được giải quyết. Lực lượng cách mạng trong tỉnh được thống nhất. Ban lãnh đạo khởi nghĩa và Việt Minh các huyện họp bầu chính quyền cách mạng, bàn kế hoạch huy động quần chúng và lực lượng tự vệ sang tham gia giành chính quyền ở Hải Phòng.

Để lãnh đạo phong trào khởi nghĩa ở Hải Phòng, ngày 21/8/1945, Xứ ủy Bắc Kỳ đã quyết định cử đồng chí Vũ Quốc Uy, một cán bộ có kinh nghiệm, về Hải Phòng để hỗ trợ và lãnh đạo phong trào khởi nghĩa tại đây. Sau khi đến Hải Phòng, đồng chí Vũ Quốc Uy cùng với Thành bộ Việt Minh mở cuộc họp và quyết định thành lập Uỷ ban khởi nghĩa. Hội nghị thông qua một số chủ trương:

- Thuyết phục Nhật không can thiệp vào công việc của Việt Minh và trả lại tự do cho những người yêu nước đang bị giam giữ.

- Theo dõi, giám sát chặt chẽ mọi âm mưu và hành động của bọn Pháp, nhất là những tên đầu sỏ.

- Thống nhất hành động giữa phong trào nổi dậy của quần chúng nội thành lực lượng cách mạng với lực lượng tự vệ Kiến An và lực lượng chiến khu Trần Hưng Đạo.

- Cử đại biểu gặp Thị trưởng thành phố (lúc này đã ngả theo cách mạng) để thông báo chủ trương của Việt Minh về việc khởi nghĩa giành chính quyền. Đồng thời qua ông liên hệ với Nhật để tổ chức cuộc thương nghị của đại diện giữa hai bên.

Sáng ngày 22/8/1945, tại trụ sở Thành bộ Việt Minh ở số nhà 14 Cát Dài, lá cờ đỏ sao vàng đã được kéo lên, thể hiện tinh thần cách mạng và quyết tâm giành chính quyền của nhân dân; Vào khoảng 9 giờ sáng cùng ngày, đại diện của Ủy ban khởi nghĩa đã đến gặp Thị trưởng thành phố Hải Phòng để thảo luận về việc chuyển giao chính quyền, ông Thị trưởng hoàn toàn nhất trí và đồng ý làm theo đề nghị của Việt Minh.

Sáng sớm ngày 23/8, hơn một chục vạn nhân dân, có lực lượng tự vệ hỗ trợ cùng các lực lượng vũ trang, từ nhiều ngả đường giương cao cờ đỏ sao vàng đổ về quảng trường Nhà hát lớn thành phố trong đó có đông đảo nhân dân các huyện của tỉnh Kiến An. Đúng 10 giờ, cuộc mít tinh khổng lồ diễn ra, lá cờ đỏ sao vang tung bay trước gió, bài hát Tiến quân ca vang lên hào hùng. Người dân thành phố đã được chứng kiến giây phút lịch sử trọng đại nhất của cuộc đời mình. Đồng chí Vũ Quốc Uy thay mặt Uỷ ban khởi nghĩa tuyên bố xoá bỏ chính quyền tay sai của phát-xít Nhật, thành lập Uỷ ban nhân dân cách mạng lâm thời Hải Phòng. Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời gồm 6 đồng chí (đồng chí Vũ Quốc Uy- Chủ tịch, các ủy viên:  Đoàn Văn Nhạc, Quách Duy Yên, Vũ Trọng Khánh, Vũ Văn Huyên, Nguyễn Thị Ngọc Mùi).

Sau mít tinh khởi nghĩa thắng lợi, từng đoàn người cùng với các đơn vị vũ trang cách mạng tiếp tục tuần hành qua các khu phố. Các đơn vị của chiến khu Trần Hưng Đạo tỏa đi chiếm giữ các vị trí trọng yếu như Tòa Thị chính, Sở Cảnh sát, Trại Bảo an binh, Sở Liêm phóng …Tại các nơi ta đến tiếp quản sau đó đều kéo cờ đỏ sao vàng tung bay, thể hiện rõ chính quyền đã về tay nhân dân, trực tiếp điều hành mọi công việc của thành phố.

Chiều ngày 24/8/1945, tại thị xã Kiến An, trên 5 vạn nhân dân trong tỉnh mít tinh chào mừng Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh ra đời. Từ sáng sớm, nông dân, từ vùng ven biển Tiên Lãng đến vùng núi huyện Thủy Nguyên, náo nức gọi nhau, kẻ mang gậy, trống, mõ, người mang cờ đỏ sao vàng, biểu ngữ rầm rập tiến về thị xã. Nhà giáo, học sinh, công chức… mặc những bộ quần áo mới nhất, hồi hộp, vui sướng hòa chung vào dòng người thôn quê áo nâu lam lũ. Họ đồng điệu với nhau trong bài ca cách mạng và giống nòi con Lạc, cháu Hồng. Thị xã bỗng chốc trở thành rừng người, rừng cờ. Dân chúng xếp hàng theo từng huyện, từng ngành, từng giới. Từ các đội nữ tự vệ áo đen, nai nịt gọn gàng, đeo dao nhọn của huyện An Dương, các đội tự vệ nam của huyện Thủy Nguyên, Kiến Thụy, An Lão, Tiên Lãng… và các chiến sĩ của đệ tứ chiến khu, chân quấn xà cạp, bồng súng oai nghiêm đến các tầng lớp dân nghèo đều thấy rưng rưng cảm động, nét mặt hồ hởi trước cuộc đổi đời lớn lao này. Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh ra mắt trong tiếng hoan hô như sấm dậy, vang động cả một vùng.

Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Kiến An gồm 7 đồng chí (đồng chí Nguyễn Dương Lâm - Chủ tịch, Hoàng Văn Mạnh- Phó Chủ tịch, các ủy viên: Ngô Đạt Tài, Đào Trọng Hiến, Trần Quốc Hiệp, Nguyễn Đình Tại, Lê Thị Hảo).

Ngay sau khi khởi nghĩa thắng lợi ở trung tâm Hải Phòng và Kiến An, lực lượng tự vệ phối hợp với các địa phương còn lại giành chính quyền ở Hải An, Đồ Sơn (25/8), Cát Bà - Cát Hải (28/8). Như vậy, trong vòng 10 ngày từ 15 đến 25/8/1945, chính quyền tay sai các cấp của địch ở Hải Phòng - Kiến An đã bị lực lượng cách mạng của ta đập tan. Chính quyền cách mạng được thiết lập ở các địa phương của Hải Phòng - Kiến An. Khởi nghĩa ở Hải Phòng- Kiến An đã chiếm lĩnh được vị trí cửa ngõ trọng yếu ở miền Bắc Việt Nam; đập tan âm mưu quay trở lại của thực dân Pháp cùng với kế hoạch “Hoa quân nhập Việt” của Mỹ-Tưởng đổ bộ vào Hải Phòng.

Cách mạng tháng Tám ở Hải Phòng - Kiến An thắng lợi - lần đầu tiên trong lịch sử dân tộc, các giai cấp, tầng lớp nhân dân Hải Phòng - Kiến An thoát khỏi ách áp bức, bóc lột, được làm chủ cuộc đời, làm chủ dân tộc. Thắng lợi của nhân dân Hải Phòng - Kiến An đã đi vào lịch sử thành phố như một cột mốc, là ý chí sáng ngời về ý chí cách mạng của người dân thành phố Cảng. Bên cạnh đó, thắng lợi của cuộc cách mạng Tháng 8/1945 ở Hải Phòng - Kiến An đã cùng cả nước đập tan ách áp bức, bóc lột của chế độ thực dân và phong kiến, giành lấy chính quyền, lập nên nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa.

-----

Tài liệu tham khảo:

 (1). Lịch sử Đảng bộ Hải Phòng, tập I (1925 - 1955), Nxb. Hải Phòng, 1991.