Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh với
phong trào cách mạng Hải Phòng
Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh là học
trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, một trong những người sáng lập Đảng Cộng
sản Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Bí thư đầu tiên của Đảng bộ Hải
Phòng. Đồng chí là hiện thân của tinh thần yêu nước chân chính, là tấm gương
sáng về đạo đức cao quý của người cộng sản, đã cống hiến trọn đời cho sự nghiệp
cách mạng của Đảng và dân tộc.
Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh sinh ngày
02/02/1908, tại làng Diêm Điền, tổng Hộ Đội, huyện Thụy Anh (nay là thị trấn
Diêm Điền, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình), trong một gia đình nhà nho nghèo
có truyền thống yêu nước. Thân phụ là cử nhân Nguyễn Đức Tiết, làm nghề dạy học.
Thân mẫu là bà Trần Thị Thùy, quê ở làng Cổ Am, huyện Vĩnh Bảo, thành phố Hải
Phòng. Cha mất sớm, đồng chí được bạn của cha ở quê ngoại nuôi ăn học.
Đồng chí tham gia hoạt động cách mạng
ngay từ năm 2025, khi còn đang học ở trường Thành Chung, Nam Định. Năm 1926,
sau khi tham gia lãnh đạo cuộc đấu tranh bãi khoá của sinh viên đòi để tang cụ
Phan Châu Trinh, đồng chí bị mật thám Pháp lùng bắt, bị chính quyền thực dân ra
lệnh đuổi học. Đồng chí lên Hà Nội, hoạt động trong phong trào công nhân.
Năm 1927, đồng
chí Nguyễn Đức Cảnh sang Quảng Châu (Trung
Quốc) gia nhập tổ chức của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên do đồng chí Nguyễn
Ái Quốc sáng lập và tham gia lớp huấn luyện chính trị tại Tổng bộ Hội Thanh
niên. Từ đây, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh bước vào con đường hoạt động cách mạng,
đấu tranh cho sự nghiệp giải phóng dân tộc.
Cuối năm 1927, đồng
chí Nguyễn Đức Cảnh trở về nước hoạt động ở Hà Nội một thời gian, đến tháng
02/1928, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh được Kỳ bộ Thanh niên Cách mạng đồng chí hội
cử làm Bí thư Tỉnh bộ Thanh niên Cách mạng đồng chí hội Hải Phòng (thay đồng
chí Nguyễn Tường Loan, lúc này bị ốm); sau đó, đồng chí được đề bạt làm ủy viên
Ban Chấp hành Kỳ bộ và được cử làm Bí thư Khu bộ Hải Phòng (gồm Hải Phòng, Kiến
An và vùng mỏ). Tại đây, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đã đem hết sức mình vào việc
huấn luyện đào tạo cán bộ cách mạng, tuyên truyền, gây dựng và phát triển cơ sở
ở Hải Phòng. Đồng chí là
một trong những người đề ra chủ trương “Vô sản hóa”, đưa hội viên thanh niên
vào hầm mỏ, bến cảng, nhà máy để rèn luyện và tuyên truyền chủ nghĩa Mác -
Lênin. Bản thân đồng chí trực tiếp làm thợ tại nhà máy Carông Hải Phòng. Đồng
chí dành nhiều thời gian cho tổ chức huấn luyện, viết các tài liệu tuyên truyền
về chủ nghĩa Mác - Lênin cách mạng, dân tộc, dân chủ.
Làm Bí thư Tỉnh bộ Thanh niên Cách mạng
đồng chí hội Hải Phòng, đồng chí đã mở các lớp huấn luyện đào tạo cán bộ cách mạng.
Địa điểm chủ yếu để mở các lớp huấn luyện là ngôi nhà số 1/42 - ngõ Đông Môn phố
Metz (nay là phố Mê Linh, Hải Phòng), ngoài ra, đôi khi lớp huấn luyện còn được
mở ở địa điểm thuộc xóm thợ Ao Than, hoặc làng Lạc Viên. Nội dung huấn luyện gồm
những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin; phương pháp tổ chức và lãnh đạo
quần chúng đấu tranh cách mạng. Sau khi được huấn luyện, học viên được phân
công vào các xóm thợ, xưởng máy, ra vùng ngoại thành và vùng mỏ để tuyên truyền,
xây dựng cơ sở. Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đặc biệt chú trọng, tập trung hướng mọi
hoạt động vào đội ngũ công nhân, nhất là những cơ sở đã có hội viên, để bắt đầu
hình thành được những cơ sở của tổ chức Thanh niên. Những nơi đã bắt đầu hình
thành được cơ sở của tổ chức Thanh niên thời kỳ này là: Nhà máy xi măng, cảng
Sáu kho, xưởng cơ khí Ca-Rông, nhà máy Tơ, nhà máy Chai, nhà máy điện Cửa Cẩm,
nhà máy Bát, xưởng hàn xì (ô-xi và êxitelen), Hãng dầu Pháp Á, trường Bonna,
nhà thương chính, trường kỹ nghệ thực hành, xưởng Tần Tài Mậu v.v...
Ở Hải Phòng, trong năm 1927, chưa có
cuộc đấu tranh nào của công nhân, trong công nhân chỉ mới bí mật phát triển các
tổ chức: Ái hữu, tương tế, đồng hương, kiếm việc làm... Trên cơ sở các tổ chức
này, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đã xây dựng được một số cơ sở “Công hội đỏ”. Từ
đây, phong trào đấu tranh của công nhân bắt đầu trỗi dậy, trong đó tiêu biểu là
cuộc đấu tranh ngày 13/3/1928 của 422 công nhân Hãng dầu Pháp - Á; cuộc đấu
tranh của 70 công nhân nhà máy Xi măng Hải Phòng ngày 14/4/1928. Đặc biệt,
tháng 7/1928, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh trực tiếp lãnh đạo 2.000 công nhân nhà
máy ximăng đình công đòi tăng lương 2 xu một ngày; chủ nhà máy phải chấp nhận
và giải quyết theo yêu sách của công nhân. Ngoài ra, cũng trong tháng 7/1928, đồng
chí còn chỉ đạo các cuộc đấu tranh sau đó của công nhân Xưởng cơ khí Ca-Rông;
cuộc đấu tranh đòi giảm thuế của tiểu thương chợ Sắt; cuộc đấu tranh của công
nhân nhà máy Tơ; cuộc bãi khóa của học sinh trường kỹ nghệ thực hành.
Cuối năm 1928, phong trào cách mạng
do Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí hội lãnh đạo đã phát triển khá mạnh ở
cả Bắc Kỳ; trước đòi hỏi của tình hình, đồng thời để đẩy mạnh hơn nữa sự phát
triển của phong trào cách mạng, Kỳ bộ Thanh niên Cách mạng đồng chí hội Bắc Kỳ có
chủ trương đưa cán bộ đi “vô sản hóa”, vào làm công nhân ở các hầm mỏ, đồn điền,
là những yết hầu kinh tế của Pháp để tuyên truyền giáo dục quần chúng, xây dựng
tổ chức cách mạng trong công nhân, thực hiện lời huấn thị của đồng chí Nguyễn
Ái Quốc trong các lớp huấn luyện chính trị ở Quảng Châu: “Muốn thực hiện hai
nhiệm vụ phản đế và bài phong, đảng cách mạng phải lấy công - nông làm gốc của
cách mạng. Người cách mạng phải hòa mình với quần chúng công - nông để tự cải tạo
mình thành người vô sản thì mới thực hiện được chủ nghĩa cộng sản, mới tuyên
truyền, tổ chức và lãnh đạo được quần chúng đấu tranh”.
Thực hiện chủ trương “vô sản hóa” của
hội nghị Kỳ bộ Thanh niên Cách mạng đồng chí hội Bắc Kỳ, hàng loạt cán bộ chủ chốt
của Tỉnh bộ Thanh niên ở Hải Phòng đã thực hiện “vô sản hóa”. Đồng chí Nguyễn Đức
Cảnh cũng trực tiếp vào làm thợ quai búa ở xưởng cơ khí Ca-Rông, làm phu khuân
vác ở bến cảng. Từ hoạt động của đồng chí Nguyễn Đức Cảnh và các đồng chí cán bộ
chủ chốt của Tỉnh bộ Thanh niên, cơ sở cách mạng phát triển ngày càng rộng, nên
phong trào đấu tranh cách mạng cũng lên cao. Trong năm 1928 đã có gần 20 cuộc đấu
tranh lớn. Tháng 01/1929 lại nổ ra cuộc đình công của 500 công nhân kéo xe, phản
đối bọn chủ tăng tiền thuê xe. Tháng 4/1929, một cuộc đấu tranh lớn của 2.000
công nhân xưởng cơ khí Ca- Rông cũng diễn ra, do đồng chí Nguyễn Đức Cảnh trực
tiếp chỉ đạo; cuộc đấu tranh đã kéo dài suốt trong 4 ngày để phản đối chủ xưởng
sa thải 2 công nhân thợ máy. Công nhân còn đấu tranh đòi chủ phải đối xử công bằng
giữa thợ và phu. Tỉnh bộ Thanh niên đã vận động các công hội, hội ái hữu ở các
xí nghiệp bạn quyên góp giúp đỡ công nhân Ca-Rông; bọn chủ xưởng buộc phải nhượng
bộ chấp nhận yêu sách của công nhân. Cùng với các cuộc đấu tranh của công nhân
trong thành phố, ở vùng nông thôn Kiến An, nhiều cuộc đấu tranh của nông dân
cũng nổ ra, chống cướp đoạt ruộng đất, chống sưu cao, thuế nặng, chống bọn cường
hào áp bức bóc lột; trong đó, tiêu biểu là cuộc đấu tranh của nông dân Tú Đôi
(Kiến Thụy), chống bọn địa chủ cường hào chiếm đoạt ruộng đất.
Từ cuối năm 1928 sang đầu năm 1929,
do kết quả những hoạt động của các tổ chức Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng
chí hội, phong trào đấu tranh cách mạng của công nhân ở thành thị, của nông dân
ở nông thôn đều phát triển mạnh mẽ. Tình thế cách mạng lúc này đang đặt ra những
nhiệm vụ rất nặng nề, đòi hỏi phải có một tổ chức cao hơn, đó là Đảng Cộng sản,
để lãnh đạo cách mạng Việt Nam.
Trước yêu cầu phát triển của phong
trào cách mạng, tháng 3/1929, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, cùng những thành viên
tích cực của Kỳ bộ Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên Bắc kỳ, họp tại nhà số 5D
Hàm Long, Hà Nội, thành lập chi bộ Cộng sản đầu tiên ở trong nước. Đầu
tháng 4/1929, đồng chí thành lập chi bộ Cộng sản đầu tiên ở Hải Phòng. Tháng 6/1929,
tham gia thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng ở Bắc Kỳ. Tháng 8/1929, Đảng bộ
Đông Dương Cộng sản Hải Phòng được thành lập. Ban Chấp hành Đảng bộ lâm thời gồm
3 đồng chí, do cấp trên chỉ định: Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh được chỉ định làm Bí
thư; hai đồng chí Hoàng Văn Đoài và Nguyễn Hữu Căn là ủy viên.
Là Bí thư Đảng bộ, đồng chí Nguyễn Đức
Cảnh luôn đi sát phong trào và trực tiếp chỉ đạo những cuộc đấu tranh lớn. Sau
mỗi cuộc đấu tranh, dù thắng lợi hay thất bại, đồng chí thường cùng các đồng
chí lãnh đạo khác rút kinh nghiệm rồi phổ biến cho công nhân để nâng cao trình
độ giác ngộ cho họ. Ngoài ra, đồng chí còn đem những kinh nghiệm đấu tranh của
giai cấp công nhân quốc tế, nhất là của công nhân Trung Quốc và công nhân Pháp,
giúp cho công nhân Việt Nam có thêm kinh nghiệm về phương pháp tổ chức và vận dụng
các hình thức đấu tranh từ thấp đến cao, thích hợp với từng điều kiện, hoàn cảnh.
Cùng với việc trực tiếp chỉ đạo và hướng
dẫn kinh nghiệm đấu tranh, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh còn đặc biệt quan tâm đến
công tác tuyên truyền. Tháng 5/1929, báo “Cờ đỏ” số 2 được xuất bản để tuyên
truyền cho việc thành lập Đảng Cộng sản; báo được lưu hành bí mật trong công
nhân. Sau khi thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng, Đảng bộ Hải Phòng ra báo “Sao
đỏ”; số 1 ra ngày 15/10/1929, gồm bốn trang, khổ 22x31, in thạch; đồng chí Nguyễn
Đức Cảnh trực tiếp phụ trách và đảm nhận hầu hết các bài viết trên báo.
Đối với đoàn thanh niên, đồng chí
Nguyễn Đức Cảnh không chỉ quan tâm đến việc đào tạo, xây dựng hạt nhân cộng sản
trong thanh niên, mà đồng chí còn rất chú trọng đến công tác tuyên truyền, giáo
dục tuổi trẻ thông qua báo chí. Giữa tháng 6/1929, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh trực
tiếp thành lập hai chi bộ của đoàn thanh niên cộng sản ở nhà máy xi măng và trường
Bô-nan (nay là trường Ngô Quyền, Hải Phòng). Đây là hai chi bộ đầu tiên của
đoàn thanh niên cộng sản ở nước ta. Đồng thời, đồng chí cũng trực tiếp chỉ đạo
đoàn thanh niên cộng sản ra tờ báo “Tia lửa” để tuyên truyền, giáo dục lý tưởng
cộng sản trong thanh niên, hướng dẫn thanh niên vào con đường tranh đấu cho sự
nghiệp cách mạng.
Trong dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng Mười
Nga, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đã chủ trì các cuộc họp bàn kế hoạch tổ chức kỷ
niệm; một trong các hình thức đó là tổ chức treo cờ đêm mồng 6 rạng ngày 7/11/1929,
lần đầu tiên cờ đỏ búa liềm đã xuất hiện trên tháp nước nhà máy xi măng, ở nhà
máy Tơ, ở cảng Sáu kho, ngã sáu, ngã tư, trại lính khố xanh, sau nhà đốc lý và ở
nhiều đường phố khác. Đây là cuộc kỷ niệm Cách mạng Tháng Mười Nga đầu tiên ở Hải
Phòng, được tổ chức khá sôi nổi, rầm rộ.
Sự ra đời của Đông Dương Cộng sản Đảng đã đáp
ứng kịp thời những yêu cầu cấp bách của phong trào cách mạng của quần chúng nói
chung, đặc biệt là phong trào công nhân; cổ vũ mạnh mẽ phong trào, đưa phong
trào phát triển lên một bước mới, cả bề rộng và bề sâu, nhất là phong trào ở Bắc
Kỳ. Từ cuối năm 1929, phong trào đấu tranh của công nhân lên cao, đặc biệt là ở
các trung tâm kinh tế trong nước. Nhiều nơi, phong trào dấu tranh của công nhân
đã liên kết được với nhau trong toàn thành phố, hoặc trong phạm vì cả một vùng.
Đồng chí Ngô Gia Tự và Nguyễn Đức Cảnh đã trực tiếp chỉ đạo nhiều cuộc bãi
công, đình công của công nhân Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định... giành thắng lợi. Từ
thực tiễn đó, các đồng chí đã thống kê được các cuộc đấu tranh, tổng kết, đúc
rút được nhiều kinh nghiệm của phong trào công nhân Bắc Kỳ.
Trước những đòi hỏi của phong trào công nhân,
đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đã được Trung ương
lâm thời giao cho phụ trách công tác công vận. Ngày 28/7/1929, thực hiện nghị
quyết của Ban Chấp hành Trung ương lâm thời về công tác công vận, đồng chí Nguyễn
Đức Cảnh triệu tập Đại hội đại biểu công nhân các tỉnh ở Bắc Kỳ, họp tại hiệu
thuốc lào Thuận Mỹ - số 15, phố Hàng Nón, Hà Nội. Đại hội đã định ra nhiệm vụ
công tác mới cho phong trào công nhân và thành lập Tổng Công hội Đỏ Bắc Kỳ, bầu
Ban chấp hành gồm 3 đồng chí, do đồng chí Nguyễn Đức Cảnh làm hội trưởng lâm thời;
quyết định xuất bản báo “Lao Động” và tạp chí “Công Hội Đỏ” làm cơ quan tuyên
truyền của Công hội. Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh trực tiếp phụ trách cả báo và tạp
chí của Công hội; đồng chí đã viết nhiều bài đăng trên báo “Lao Động” và tạp
chí “Công Hội Đỏ” để tuyên truyền giáo dục công nhân, hướng dẫn công nhân đấu
tranh theo đường lối và phương pháp của Đảng. Những bài báo của đồng chí Nguyễn
Đức Cảnh đã tác động mạnh mê và có ý nghĩa rất thiết thực đối với phong
trào công nhân.
Sau hội nghị thành lập
Công hội Bắc Kỳ, tháng 8/1929, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đã chủ trì hội nghị đại
biểu Tổng Công hội Hải Phòng, để bầu Ban chấp hành, thống nhất sự lãnh đạo tổ
chức Công hội Đỏ toàn thành. Ngay sau hội nghị, Tổng Công hội đã trực tiếp lãnh
đạo nhiều cuộc đấu tranh lớn điển hình toàn quốc như cuộc bãi công của công
nhân Hãng dầu Pháp-Á ngày 28/9/1929; cuộc đấu tranh của công nhân nhà máy xi
măng ngày 22/10/1929; công nhân cảng ngày 24/11/1929. Phong trào đấu tranh cách
mạng ngày càng phát triển mạnh mẽ, nhất là phong trào công nhân, làm cho uy tín
và ảnh hưởng của Đông Dương Cộng sản Đảng được tăng cường. Trong bối cảnh đó,
An Nam Cộng sản Đảng ở Nam Kỳ và Đông Dương Công sản liên đoàn ở Trung kỳ cũng
lần lượt ra đời. Sự xuất hiện của ba tổ chức Đảng ở ba kỳ đã dẫn đến hạn chế đến
sự phát triển của phong trào cách mạng.
Trước tình hình đó, theo định hướng của Quốc
tế Cộng sản, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã đứng ra triệu tập Hội nghị hợp nhất các
tổ chức cộng sản ở Việt Nam. Tháng 01/1930, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh trong đoàn
đại biểu của Đông Dương Cộng sản Đảng lên đường sang Hương Cảng tham dự Hội nghị
thành lập Đảng. Dưới sự chủ trì của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, Hội nghị quyết định
thống nhất các lực lượng cộng sản, thành lập một đảng duy nhất lấy tên là Đảng
Cộng sản Việt Nam, thông qua Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt, Điều
lệ tóm tắt của Đảng. Tại hội nghị thành lập Đảng, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh
được lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc giao nhiệm vụ
xây dựng tổ chức Đảng ở Bắc Kỳ. Tháng 4/1930, đồng chí thành lập Đảng bộ Đảng
Cộng sản Việt Nam thành phố Hải Phòng và trực tiếp làm Bí thư Tỉnh ủy, đồng
chí tiếp tục bắt tay vào việc kiện toàn Đảng bộ trên cơ sở tổ chức Đông Dương Cộng
sản Đảng; xây dựng Đảng bộ Hải Phòng thành một đảng bộ mạnh, bảo đảm cho Hải
Phòng thành cửa ngõ vững chắc cho việc liên lạc giữa trong và ngoài nước. Thời
gian này đồng chí Nguyễn Đức Cảnh cũng đã viết nhiều tài liệu để tuyên truyền,
chỉ đạo phong trào cách mạng. Tháng 5/1930,
đồng chí tổ chức cho đồng chí Trần Phú, Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng về khảo
sát phong trào công nhân Hải Phòng, đồng thời góp ý kiến khởi thảo Luận cương
Chính trị của Đảng.
Cũng trong tháng 5/1930, đồng chí Nguyễn Đức
Cảnh được cử giữ chức Bí thư Xứ ủy Bắc Kỳ, đồng chí Phạm Văn Ngọ - công nhân cơ
khí -được cử làm Bí thư Tỉnh ủy Hải Phòng thay đồng chí Nguyễn Đức Cảnh. Tuy
nhiên, lúc này phần lớn các cơ quan xứ ủy đều đặt tại Hải Phòng, vì vậy đồng
chí Nguyễn Đức Cảnh vẫn có điều kiện chỉ đạo phong trào cách mạng địa phương.
Thời gian này, đồng chí vẫn đặt trụ sở tại nhà số 25 Stracbourg (nay là phố Cát
Cụt), Cơ sở in ấn ở 16 phố Dinh (nay là phố Trần Nguyên Hãn) và ngôi nhà chị
Nguyễn Thị Vinh làm nơi nghiên cứu, biên soạn tài liệu. Mặc dù nhiệm vụ điều
hành công việc của xứ ủy rất nặng nề, nhưng đồng chí Nguyễn Đức Cảnh vẫn gắn bó
và trực tiếp cùng với Tỉnh ủy Hải Phòng để chỉ đạo phong trào.
Sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Nguyễn Đức
Cảnh đồi với Tỉnh ủy Hải Phòng đã giúp cho phong trào cách mạng phát triển khá
sôi nổi, với nhiều hình thức đấu tranh phong phú như: Bãi công, đình công, biểu
tình, bãi khóa, bãi thị, treo cờ, rải truyền đơn, dán áp phích... Mặc cho kẻ
thù ra sức khủng bố ác liệt, nhưng các hình thức đấu tranh đó vẫn cứ diễn ra, đặc
biệt là vào dịp có những ngày kỷ niệm lớn như Ngày Quốc tế Lao động (1/5) Ngày
Toàn thế giới chống chiến tranh (1/8)... Đặc biệt là trong phong trào hưởng ứng,
ủng hộ Xôviết Nghệ Tĩnh, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đã chỉ đạo Tỉnh ủy cho in lại
báo “Người lao khổ” của Tỉnh ủy Nghệ An, lưu hành bí mật khắp Hải Phòng. Theo gợi
ý của đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, Tỉnh ủy Hải Phòng đã thành lập “Ủy ban tranh đấu”.
Nhiệm vụ của Ủy ban này là đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động quần chúng
đấu tranh hướng vào các nội dung: Chống mộ phu, bắt lính, chống khủng bố trắng -
Phản đối hội đồng đề hình - Thực hiện chương trình của Đảng Cộng sản và ủng hộ
Xôviết Nghệ Tĩnh. Cùng với cả nước, tháng 9/1930, Hải Phòng sôi động các cuộc đấu
tranh của công nhân, nông dân, học sinh, dân nghèo thành thị chống khủng bố trắng,
chống áp bức bóc lột và ủng hộ Xô viết Nghệ Tĩnh.
Tháng 10/1930, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh được phái vào tăng cường
cho Xứ uỷ Trung Kỳ. Tháng 4/1931, trên đường công tác, đồng chí bị địch bắt. Những
ngày tháng cuối cùng của đời mình trong xà lim án chém, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh
vẫn dồn hết tâm lực của mình cho sự nghiệp cách mạng bằng việc đầu tư công sức
để viết tập Công nhân vận động, nêu bật những đặc điểm, tình hình của
giai cấp công nhân Việt Nam, tinh thần cách mạng của công nhân, nội dung và
phương pháp tổ chức, rèn luyện và lãnh đạo công nhân đấu tranh.
Ngày 31/7/1932, đồng chí Nguyễn Đức Cảnh đã hy sinh anh dũng
trên mảnh đất Hải Phòng - nơi đồng chí có nhiều thời gian hoạt động và gắn bó
nhất. Sự anh dũng hy sinh đầy khí phách của đồng chí đã để lại niềm tiếc thương
vô hạn, làm xúc động mạnh mẽ trong đồng bào, đồng chí và thổi bùng lên ngọn lửa
cách mạng, cổ vũ hàng triệu người anh dũng xông lên giết giặc cứu nước.
Cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng
chí Nguyễn Đức Cảnh là tấm gương sáng về tinh thần yêu nước, với khí tiết kiên
trung, bất khuất của người chiến sĩ cộng sản, thể hiện rõ sự giác ngộ chủ nghĩa
cộng sản một cách sâu sắc; về tinh thần học tập, rèn luyện không mệt mỏi để
nâng cao trình độ lý luận và năng lực lãnh đạo thực tiễn đấu tranh; về chủ
nghĩa anh hùng cách mạng và phẩm chất đạo đức trong sáng, cao cả của người cộng
sản, đã trọn đời hy sinh cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xứng đáng
là người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Tên tuổi và sự nghiệp của đồng chí Nguyễn Đức Cảnh mãi
mãi ghi sâu, làm rạng rỡ trang sử vàng truyền thống của dân tộc, đồng thời là dấu
son chói lọi có vai trò mở đường cho phong trào cách mạng của Hải Phòng cũng
như cả nước.
Tưởng
nhớ công lao đó, từ lâu Hải Phòng đã có nhiều đường, trường học, công trình văn
hóa được vinh dự mang tên đồng chí Nguyễn Đức Cảnh. Tượng đài đồng chí trong
khuôn viên Cung văn hóa hữu nghị Việt Tiệp, đã trở thành một “địa chỉ đỏ”. Đặc
biệt từ năm 2017, thành phố Hải Phòng đã tiến hành xây dựng quần thể Nhà tưởng
niệm đồng chí Nguyễn Đức Cảnh tại xã An Đồng (An Dương), địa điểm gắn liền với
sự hy sinh oanh liệt của đồng chí. Đây là công trình có ý nghĩa đặc biệt quan
trọng, tưởng nhớ tới một lãnh tụ lớn, một nhà lý luận sắc bén của giai cấp công
nhân, người Bí thư đầu tiên của Đảng bộ Hải Phòng, đáp ứng mong mỏi của Nhân
dân.
-----
Tài liệu
tham khảo:
(1). Lịch sử Đảng bộ Hải Phòng, Nxb. Hải
Phòng, 1991.
(2). Đồng chí Nguyễn Đức
Cảnh: Người có công lao to lớn vào quá trình thành lập Đảng ta (https://www.tapchicongsan.org.vn).
(3). Lãnh tụ Nguyễn Đức Cảnh – Hành trình đưa
Người về quê hương (Đặc san của Báo Lao động 2017).
(4). Tưởng nhớ đồng chí Nguyễn
Đức Cảnh – Lãnh tụ xuất chúng của cách mạng Việt Nam
(https://thanhphohaiphong.gov.vn).